journal intime #94

jt94 – il se passe quelque chose la – BAL LAST

NED: ‘Het gebeurt dat…’
FRA: ‘Il arrive que…’

In het Frans gebeurt niet ‘het’, maar ‘hij’.

Als Jean Oury wil zeggen dat er iets gebeurt, daar in die Fabrique du Pré van hem, dan moet hij eerst over ‘hem’: ‘hij’ komt, er gaat iets van ‘hem’ voorbij daar. Het gebeuren dat verder even onpersoonlijk en abstract wordt gedacht als in eender welke andere taal (voor zover ik die ken en dat is dus niet bijster ver), moet in de Franse taal eerst door de botweg mannelijk geverfde zijnspoort.

Wanneer ‘het regent’, valt het zo niet op, dat hij regent – ‘il pleut’. Maar wanneer het gebeuren reflexief is, is het wat opvallender: ‘hij’ moet zichzelf nog een keer voorbij, en, dat weten we, daar heeft ‘hij’ het soms knap lastig mee, onze mannelijke medemens.

Jaja, ik weet het. Ik hoorde u al pruttelen, want stilstaan bij dit soort versteende eigenaardigheden in een taal wekt wantrouwen op, in deze tijd. Dat heb ik in online discussies al mogen merken. Het nazisme heeft blijkbaar de deur van de historische taalkunde te fel besmeurd.

Ik vond en vind dat doodjammer, want op ‘Germaanse’ zoals men dat destijds noemde (ik studeerde, lieve kindjes, in de tijd dat talen nog per familie werden bestudeerd, zulks wordt thans ook al niet meer nodig/wenselijk bevonden in onze contreien) vond ik het vak Historische Taalkunde eigenlijk het enige boeiende. Ik bleef dan ook meteen maar ook uit die lessen weg, want stel je voor dat ik de door mij verachte studierichting ook nog interessant zou gaan vinden.

Ik wou namelijk zelf doodgraag filosofie gaan doen, maar dat mocht niet. ‘Dat brengt niet op’. Nee, ik vind niets daarvan een gemiste kans, mijn universitair debacle in zijn geheel was m.i. bij voorbaat onafwendbaar. Bij de betekenaar ‘gemiste kans’ denk ik aan geheel andere… euh, dingetjes.

Elkwegs: dat is dus een spijtige toestand, die obstructie van de historische linguistiek, want de taal heeft m.i. zelf haar eigen Fabrique du Pré waarin ‘van alles’ gebeurt, waar wij het fijne niet eens van willen beseffen, en dat talige onderbewuste van de taal zelf laat onmiskenbare sporen na. En die worden dus momenteel nauwelijks nog onderzocht. De etymologie is taboe omdat ze destijds het bindmiddel was in de theoretische onderbouw van de waanzin die ons aller geweten met de Holocaust belastte. Begrijpelijk, maar fout.

Maar ook dat verandert wel weer, binnenkort, markeer mijn woord. De slinger der geschriften slingert en de grond der feiten staat relatief stil.

Ik haal die il-versus-het kwestie hier aan omdat die noodzaak in het Frans om telkens in die masculine termen te spreken mij een serieuze hinderpaal lijkt om te kunnen twijfelen aan de vanzelfsprekendheid van het Zijn. Zolang je ‘hij’ denkt als je ‘het’ bedoelt, kan je het Zijn van ‘het’ niet ontkennen, want dan stort het hele patriarchale systeem van je moedertaal zelf in.

En de basisvoorwaarde om te komen tot de Neo-Kathedraalse Eclips in het Moment (onze versie van het zen ‘satori’- ding) is nou net dat je het Zijn van de Dingen niet meer als een vanzelfsprekendheid ervaart.
Donc, ‘il’ est incontournable: mijn gedroomde ‘Gignomenologie’ gaat nooit doorbreken in de francofone wereld! il n’y a rien à faire, de nijdigaard!

Nu, wat denkt u zelf, zou het niet zo kunnen zijn dat wij allemaal wel hetzelfde brein hebben en daardoor min of meer allemaal op dezelfde manier denken maar dat wat dat betreft de taaldiversiteit net zorgt voor een openheid die maakt dat we niet vastdraaien in onze eigen code?
Ik heb altijd gedacht dat we die diversiteit echt nodig hebben en dat dus die Babelse vloek eerder een zegen was.

Overigens: men beweert stellig en overal dat we minder gewelddadig worden als we mekaar maar beter begrijpen, maar ik geloof daar niet zoveel van. In veel situaties is het eerder het tegendeel. zonder die taalverschillen hadden we elkaar al lang geleden finaal de kop in geslagen. Immers, als het excuus ‘ja maar zo bedoelde ik het niet’ niet meer werkt om de evidente en spontaan geuitte agressie te verdoezelen, is de kous te snel af en halen beide partijen de wapens boven.

Maar goed. Ik spring even op een andere tak, zo gaat dat in deze teksten. Iets geheel anders wat ik vandaag bedacht bij de Oury-lectuur is dat Freud ook wel heel erg bepaald werd in zijn denken door de Romantische Bildüngs-gedachte die in zijn tijd nog gemeengoed was. Een karakter werd ‘opgebouwd‘ in de geschriften, dus is het maar logisch dat je een onbepaalde onderlaag hebt, die alsmaar vaster en complexer wordt. Dat kan best zo zijn, maar het is een onbewezen aanname.

In onze degradatietheorie, de devolutieleer van de Gignomenologie, zullen we dat toch ietwat moeten herzien. Als het ego bij Freud van alles nodig heeft qua negatiemechanismen ‘pour pouvoir se construire’ zoals ik vandaag bij Oury lees, dan is dat streven naar het gezonde ik als een voltooide werf enkel vanzelfsprekend als je evolutief denkt.

En dan valt je ook die eigenaardige reflexieve wending in het ‘se construire’ helemaal niet op, net zoals er in een stripalbum van Suske en Wiske er geen haan naar kraait wanneer de krachtpatser Jerommeke in staat blijkt om zichzelf op te heffen: de sterkste man ter wereld kan dat nou eenmaal, dat weet toch iedereen…

Misschien, opperen wij dan uiterst voorzichtig want er resteren ons nog amper een lezer of vier, misschien is het toch meer aannemelijk dat de boorling in zijn verworpen staat en geconfronteerd met de taterende Ander niet anders kan dan afdalen in de schizofrene hel van het Ik, compleet met haar nogmaals verengende ‘locale’ kringen van de taal? Vanuit mijn logica kan je de talige ‘ontwikkeling’ van het kind enkel maar zien als een verenging van de woordeloos gedachte Wereldziel waaraan elke boorling deelachtig is. Ik ben maar het dichtertje, maar die visie heb ik dan wel gemeen met nagenoeg alle religies. Vandaar dat ik het durf te noteren hier, want ook dit lijkt mij een problematiek die met historische taboes beladen is.

‘Ik’ wil (ik zet mijzelf tussen haakjes hier want ikzelf zou wat dat betreft liever zwijgen, het is de ratio die dit van mij verlangt) wel ’s bekijken wat dat geeft als je die hele Bildungsgeschichte van Freud 1.0 in haar Lacan-update omdraait.

Een update overigens, een verdraaiïng rond het ego van Lacan zelf, die de toevoegingen van Freud 2.0 blijkbaar veelal ongedaan wil maken – wat was daar de drijfveer toe?

Je kan je dan beginnen afvragen hoe het zover is kunnen komen dat alles in onze samenleving, maar dan ook letterlijk alles, erop gericht lijkt om onze nieuwe exemplaren zo snel mogelijk te laten degraderen tot de normopathen die het in onze ‘werkelijkheid’ voor het zeggen hebben. U ziet: er rijzen hier ernstige twijfels of ik nog wel bij die wij der niet-waanzinnigen mag gerekend worden. En dat is nou net de polarisering die ik wou vermijden, met liefde ondergraven tot ze weg kan regenen.

Samenvattend en al te simpel: waarom moest en moet dat zo dringend, die uniformisering van bij de geboorte in de ideologie van de taal? Hebben we daar in andere culturen geen alternatieven voor? Is dat überhaubt ooit al serieus onderzocht? De vraag stellen is waarschijnlijk al een heel riskante vorm van ze te beantwoorden.

Als het onderbewuste, zoals Lacan dat stelt, inderdaad als een taal georganiseerd is (maar dat geloof ik dus eigenlijk nu al niet meer), dan zou dat ‘gebied’ net zo goed een toonbeeld zijn van de menselijke onmacht die we in de ‘bewuste’ wereld ten toon spreiden. Zo ervaar ik de dagdagelijkse werking van mijn minder- en on-bewuste, niet-talige geestesleven niet. Mijn handen, de motoriek daarvan, vertelt mij heel andere verhalen.

Maar om uit te zoeken hoe het dan wel zit, en om daarbij serieus genomen te worden, moeten we dus eerst een werkbare kennis van de bestaande theorie verwerven.

Oef, een excuus om nu toch al niet te hoeven insisteren op dit punt. Pfew. Ik krijg al genoeg op mijn donder omdat ik weiger mee te draaien in de commerciële show van wat ooit literatuur was.

rev. dv@CGb

de
Neue Kathedrale des erotischen Elends
wil onafhankelijk blijven publiceren, zónder subsidie of commerciële sponsors
en dus ook zónder (al dan niet verdoken) exploitatie van gebruikersdata
en geheel vrij van reclame.

steun de NKdeE en de Vrije Lyriek
en koop een Radio Klebnikov CD op BANDCAMP: