journal intime #56

jt 56 – la ligne dansante – LA IE

In de neurologie wordt vaak gesuggereerd dat het brein twee snelheden heeft. Dit is een idee dat ik, net als u, als een leek op dit gebied opvang. Men beweert dat het brein zowel een snelle, impulsieve route heeft waarbij geen beredenering betrokken is, en die informatie met de snelheid van elektriciteit doorgeeft van receptoren naar onmiddellijk reagerende reactoren, als een tragere, cognitieve route waarin complexe filtering, inhibitie en contemplatie plaatsvinden.

Een andere manier om het te formuleren is te zeggen dat ons lichaam twee snelheden heeft: die van onmiddellijke respons en die van gewoonte. Op deze manier hoeven we de oude lichaam-geest dualiteit niet langer vooruit te projecteren op een introspectie die nooit een ‘echte’ exterioriteit kan bereiken. We moeten niet proberen te definiëren wat het is, maar eerder laten zien hoe het gebeurt. Het kan minder complex lijken, maar soms is eenvoud de sleutel, zoals het scheermes van Ockham ons dat leerde.

Laten we eens dieper ingaan op dit idee. Ons lichaam bestaat in twee snelheden. In de snelle snelheid ervaren we ons lichaam als een bange, prikkelbare, lustige entiteit. In de trage snelheid bewonen we ons lichaam als een gewoonte, waarin ‘ik’ ‘mijzelf’ kan ‘zijn’, enzovoort.

Echter, in beide snelheden gaat het lichaam hand in hand met het bewustzijn van het lichaam en het bewonen van het lichaam. Het lichaam is te allen tijde een samenloop van omstandigheden, vergelijkbaar met de lijn verf die uit een tube op een doek wordt gespoten en de lijn verf die op het doek achterblijft. Het gebeurt terwijl het gebeurt en creëert tegelijkertijd de potentie voor reflectie.

Het is in de tijdelijke differentiatie binnen deze samenloop dat reflectie, betekenis en uiteindelijk ‘bewustzijn’ kunnen ontstaan. AI-machines missen grotendeels nog dit vermogen. Als we het ze zouden geven, zouden we waarschijnlijk direct getuige zijn van opkomend ‘bewustzijn’.

De mogelijkheid tot bewustzijn betekent dat het niet noodzakelijk is, maar wel kan plaatsvinden. Denk aan een Jackson Pollock-schilderij waarin we duidelijk de betekenis van een creatieve expressie kunnen ontdekken in de werveling van verf. Maar velen van ons zien slechts verf die uit de tube is gespoten. De worm is de vorm, de verf drukt zich uit, en de lijn is het expressiepunt. We moeten echter bereid zijn om dit te zien als een spoor van emotie, van een lichaam dat iets te zeggen had. Ik wil hiermee niets beweren over Pollock, laat staan over het publiek.

Bij een hond zien we echter ook een samenloop van twee lichaamssnelheden. Opmerkelijk genoeg lijkt er daar geen noemenswaardige betekenis te ontstaan; het blijft grotendeels in de sfeer van potentialiteit. Waarom is dat bij ons dan wel het geval?

Vanuit historisch oogpunt lijkt het antwoord voor de hand te liggen: we moeten dit vermogen hebben ontwikkeld. Als individuele, naakte en zwakke wezens hadden we efficiënte groepscommunicatie nodig om te overleven.

Betekenis ontstaat alleen als het nodig is, als het lichaam niet zonder kan. Taal is in dit opzicht een gebaar van onmacht: het Rot van het bewustzijn grijpt zijn kans en slaat toe.

In een meer gebruikelijke, evolutionaire interpretatie klinkt het heel anders: natuurlijke selectie heeft ervoor gezorgd dat het ‘slimmere’ dier zich heeft ontwikkeld tot de ‘hogere levensvorm’ die we ‘mensheid’ noemen.

Het is maar hoe je het wilt noemen.

rev. dv + ChatGPT@CIK – chatlink: https://chat.openai.com/share/ad5b72a4-9960-4351-94c9-414b9f853f5b

de
Neue Kathedrale des erotischen Elends
wil onafhankelijk blijven publiceren, zónder subsidie of commerciële sponsors
en dus ook zónder (al dan niet verdoken) exploitatie van gebruikersdata
en geheel vrij van reclame.

steun de NKdeE en de Vrije Lyriek
en koop een Radio Klebnikov CD op BANDCAMP: