journal intime 30

jt#30 – je mets mon nom au creux des golfes

3 april 2020

De orgastische siddering is ontegensprekelijk het ene ‘gebaar’ dat aan elke vorm van ‘cognitie’ ontsnapt. Het is de beweging die zelfs aan het gebaren als communicatiesysteem ontsnapt, een doorbraak van het Echte doorheen het laatste vlies, de ultieme weerstand van het bewuste.

We hadden een tot ‘krankzinnigheid’ veroordeelde psycholoog nodig om het wetenschappelijke onderzoek daarvan aan te durven, iemand die zelf de oerscene van het bespieden van de copulatie in zich droeg als een fatum dat gans zijn leven domineerde.
Ik vraag het mij af of er na Wilhelm Reich nog serieus proefondervindelijk onderzoek gedaan is naar het orgasme…

Harry Mulisch heeft met ‘Het seksuele bolwerk’ een prachtige studie geschreven over Wilhelm Reich. Ik ga het hier niet navertellen, het zou het hele werk verpesten, zoals wanneer je een goede grap poogt uit te leggen aan iemand die het niet vatten wil: je begrijpt het wel nadien, maar alle humor is weg.

En dat is precies ook het gevoel wat je krijgt bij de briljante ontraadseling van Reich door Mulisch, die met zijn boek de poort van de oneindige regressie, het Droste-effect, opent. Want daar waar hij in het boek voortdurend wijst op de grote psychologenfout die maakt dat iemand òf knetter òf geniaal mystiek bevlogene is, een denkfout die van de eigen verklaring een noodzaak wil maken waartoe de patient dan herleid dient te worden, een soort fatale explicatie zonder weg terug, heeft vervolgens zijn eigen boek zelf dat effect: dat het je onmogelijk gemaakt lijkt om ook nog maar iets van wat Reich aan inzichten vergaarde ooit nog waardevol te vinden. En dat lijkt mij een bijzonder jammere zaak, een echt kind-badwater verhaal.

De ‘waanzin’ van Reich is na lezing van dit boek te evident geworden, omdat Mulisch zelf de psychologische reductie maakt, de psycho-analytische dwingelandij van de basisopstelling die Deleuze en Guattari zo hebben aangevallen, het grote ‘moeten’ van de Oedipus die ‘het’ moet zijn, waartoe alles dient te worden teruggebracht.
De beschreven waanzin is een afschrijven van de waanzinnige en van geheel zijn werk dat ook expressie van zijn lijden is, een lijden dat universeel is omdat het lijden een zee is waarin we allen even eenzaam zwemmen. Indien Reich een seksueel geobsedeerde zieke ‘was’, ‘zijn’ we allemaal een beetje ziek in hetzelfde bed.

Maar Mulisch zou Mulisch niet zijn als hij zich daar zelf niet (enigszins) van bewust was, dus hij gooit gul en quasi achteloos wat autobiografische anekdotiek in de weegschaal om zichzelf vrij te pleiten van enige kwaadwillige intentie: ook zijn zelfanalyse wil blijkbaar tot een ontploffing komen, een siddering die het hele boek uiteindelijk van elke zin beroofd.

Maar een geniaal uitgevoerde intellectuele masturbatie is het zeker en wie betwijfelt daarvan nu nog, op 2/04/2020, het historische nut, de fatale noodzaak, en het bevrijdende genot?

rev dv@CJH

de
Neue Kathedrale des erotischen Elends
wil onafhankelijk blijven publiceren, zónder subsidie of commerciële sponsors
en dus ook zónder (al dan niet verdoken) exploitatie van gebruikersdata
en geheel vrij van reclame.

steun de NKdeE en de Vrije Lyriek
en koop een Radio Klebnikov CD op BANDCAMP: