DGX

1

Het schrijft: ik sterf.
Het gebeurt minstens één, vaak meerdere keren per dag.
Bespaar het de striemende zelfzucht van uw medelijden: het sterven is geheel pijnloos.
Het ik ondergaat het ook zonder enige emotie.
Ook het sterven went.
Alles went na dit leven.
De dood is ook maar een moment.

Oorzaak is de eeuwige terugkeer van altijd weer dezelfde fatale fout. Het is voorbij. Alle programma’s lopen vast. De gedumpte data stapelen zich op, de foutenlast verhindert elk functioneren. Het eindigt in algehele stilstand.

Geloof het maar als het schrijft: in het zicht van de dood is elk schrijven van een ik, een jij ridicuul, een lelijke schwalbe voor de VAR van de vergetelheid. De scheids laat vooralsnog betijen, er zijn hogere belangen.

Bij elke dood komt er een massa goudbruine schellen van het zelf los van de gitzwarte kern. De geur is die van beer uit de put met een vleugje verbrand haar. Het verbaast zich oprecht over de hoeveelheid. Van die schellen. Het blijft maar komen, zoals water en gal bij het braken. Ik is de ander en de ander is een duizendkoppig monster, autofaag bovendien. Het ziet een meute vreten van het voormalige ik, het lieflijk glanzende eerst maar ook het vette vuil eronder.

Het plonst met kinderhandjes in het kille verdriet van het geheugen, alsof het geheugen van iedereen was en de vergetelheid van niemand. Van wie zijn toch die handjes? Kan het ooit in die mate sterven dat dit schrijven vermeden kan worden?

U leest het, maar het is net dat wat niet wil, wat nooit beginnen wou.

2

Vandaag probeert het een hij uit. De invoer kolkt ervan.
Hij brengt het echter geen zoden en van een dijk is er al helemaal geen sprake. Zij stroomt over en wordt deel van het kolken. Het kan geen kant op. Het walgt hiervan. Het dient te berusten in de onzijdigheid, want kijk:

Het was een ongelukje in de neukgang van de liefde.
De pil kwam net te laat en aborteren was riskant en veel te duur.
Het was een scheet in de  zijbeuk van de supermarkt (die met de afslagbakken).
Het was wel schattig mooi enzo maar niemand vroeg er om.
Het was er wel, maar toch maar liever niet.
Het vrat zijn kak op in de wieg en kreeg daarvan zijn leven lang de schuld.
Het dagelijks vervloekte vloekte zelf en werd daarin een wriemelende spiegelaal.
Het toonde wat het zag, dat wekte woede.
Het wou verzwijgen maar het lijfje spartelde in nood en sprak voor zich.
De man, de vrouw, zij brulden tot het zwart werd voor de ogen.
Het stuikte neer, het brullen steeg en zwol.
Het werd nog kleiner dan een knikkerbol.

Het ziet zichzelf daar met het goede, dat van -4,5.
Met het slechte oog (-11) zag of ziet het niet: het bevoelt daarmee eerder de scherpe randen van het licht om zich daaraan bloedend een beeld te vormen. Het is een ander soort orgaan, het zwakke oog heeft enkel oog voor het verhaal. Het voelt zich krabben met de vuile nagels in de zandstenen siermuur waartegen het toen opkrulde, de andere hand vergeefs op het oor waarvandaan dus dat befaamde veld met de felle rode tinten dat  bloed suggereert, alsof dat er nog aan ontbrak.
Het schilderij daarvan moet het nog maken. Maar ook het schilderen lijkt voorbij.

Zo opende zich nochtans voor ons en later ook voor u het diepe blauw van de verlossing. Naast het rode veld. Maar wie weet is dat bij meisjes andersom.

Zo was de wereld waarin het als vervloekte leerde lopen.
Het liep toen steevast naar het donker want elk licht zat vol met pijn. Voor het zachte van de kleuren kreeg het toen nog niet de tijd.

Iemand suggereerde onlangs dat het overdreef, overdrijft.

“Overdrijf je nu toch niet een beetje?
Jij bent toch maar gewoon zoals ik en jij?”

Tot nu een jaar geleden sloeg het voor elke spiegel snel de beide ogen neer. Tot nu een jaar geleden vond het geen uur, geen minuut, geen seconde rust. Men deed het niets, maar dreef het op als wild met woeste honden. Het leerde ‘niets’, het werd een vos, een slim geslagen hond en ontsnapte zo keer op keer de spreekwoordelijke dans. Met vossenstreken.

Het werd betrapt uiteindelijk en uit het huis en uit de stad geschopt. Het  speelde vanaf toen dat dwaze jagersspel niet meer. Het zoop zich te pletter maar dat  was voor niemand dood genoeg.

Het heeft zichzelf gezien in de helse kringen van de herhaling¹ t.t.z. de Eeuwige Recursie van Hetzelfde, de double-bind van de realiteit.  Hetzelfde, dat is het zichzelf wijl het zich schikt in de naam, i.c. de regel van de identiteit van het neutrale, conditie van het Zijn als het-te-zijn, inclusief de dogmatische exclusie van de tijd in de instortende orde van het woord, de plaag die elk ontwaken overvalt. De toekomst van het verleden staat daarbij model voor de exclusie van het heden uit de beleving en de naam denatureert het benoemde in het voltooide boek dat nooit geschreven kan of mag worden. Of: het kan niet zijn (A. Christy): het kan niet tot een set met het erbij behoren (iets Gödel-achtig in de fundamenten)..
Het liep soms goed maar steevast uit in die herhaling.
Het wou als zwarte wolken over dorre akkers drijven.
Het wou als oostenwind in alle gaten gieren.
Het zag alleen nog liefde bij de kindjes en de dieren.
Het wou van mensen en hun mening niets meer weten.
Het kotste opinies uit en stak geuite haat in eigen hol.
Het zweeg en flagelleerde naarstig eigen vlees.
Het treurde, vloekte , schreide en brak de poorten van het lichaam af.
Het gilde en pijnigde met woorden alle wetten van de eigen geest.
Het hakte zich uiteindelijk een uitweg uit de waanzin die het nu toch zelf niet meer creëerde.

Maar kom: het kalmeert alweer op algemeen verzoek van de versplintering. Neen, spreekt het hen toe, de oude ikjes die het was, zo’n hij dat is het ook niet echt, voor ons. De ikjes snikken. Zij zijn al blij dat iets nog woorden tot hen richt.
Het wordt weer louter woord en glijdt voornaam in het gelid.

Het zet zich af en aan en af tot het berust in wat het hier is voor u. Het was een poging waard, maar wees gerust: weg met dat gehij ! Het is weer één en al neutraliteit.

3.

Hier.
Het is zeven jaar.

De man is een nagenoeg willoze pop van de vrouw en de vrouw is de moeder. Deze keer is het zover, het is hen menens: ze stoppen niet meer.
Het is eraan voor de moeite.

Dan klinkt van beneden, vaag maar onmiskenbaar, de verontwaardiging van het goede kind. “Stop ermee”. Het uitroepteken boort zich als memel in de treden van de trap.
Er wordt gestopt. Het wordt gelaten voor wat het is.

Het goede gelast men in zachte bewoordingen het gebeurde te ontkennen. Was het verzet louter functioneel en eenmalig? Betrof de verontwaardiging niet eerder de smet op het blazoen van het goede? Het zal nooit echt geweten zijn.

Het goede is goed zoals de blonde sloerie van een gecommodificeerde nazi goed is, dat soort waarheid ontkent iedereen dezer dagen volmondig. Het gemene goed van de ontkenning, het gezonde verstand van onze samenleving floreert als nooit tevoren.

De blinde katjes gaan in de zak, de zak aan de gasfles, de kuil is reeds gegraven. De wil van het volk. Onze strijd is rechtvaardig. Niemand doet wat verkeerds.

Het is het goede niet.
Het is het slechte niet.
Het bleef en blijft een kind, het slechte kind, het onnozele dat maar niet wil deugen. Het komt nooit toe aan het zijn. 

In geen jaren.
Niet hier.

Vergeet het. Het kan zelf niet eens zeggen hoe het was, want het heeft nooit bestaan. (“Oef: er zijn dus geen bewijzen”).

4.

Het schrijft hier dat het schreef voor het eerst op die muur, maar dat is een leugen. Sterven wekt interesse, maar in het zicht van de dood zelf wordt er niet geschreven. Het mengde hier de fictie van de waarheid met de fabel van het begrip.
Het schepsel mens is tenslotte ook maar een fabel, geschapen door een god verzonnen door de mensen om de woorden ‘mens’ en ‘schepsel’ te verklaren.

Het spreidt zo al jaren de schellen van het uitgebraakte zelf uit als mest op een wereldwijde akker. Vaak kost het het uren om,  met het zuur nog in de neus, de plakken te keren onder de zon.

Hier is er geen tijd en het geniet want straks als het ook lijfelijk sterft is het ook weg van hier. Yipieyahey.

Het is overigens  uitermate belangrijk, zo leest het ook in de invoer, om als levende van het sterven alle woorden en al de verhalen te weigeren: daar is sowieso niks van aan, dat is bedrog, praatjes van het leven. En stop, als het onvermijdelijke moment zich dan toch aankondigt, best nog vlug wat chocola of een vrucht in je mond, daar heb je nog wat aan. Indien mogelijk.

Genot is geen emotie. Pijn is geen emotie.
Vergis je daar toch niet meer in.

Emoties zijn attributen, of beter: beleefde modaliteiten van een levend ik. Vreugde, depressie, angst, woede, blijdschap, schaamte, … : emoties doe je jezelf aan. Elke mens, elk menselijk individu dat ooit leefde op deze planeet en aan wie je een beetje de kwaliteit van ‘wijsheid’ kan toekennen heeft in daden of geschriften ten overvloede aangetoond dat het verstandig is om je als individu zoveel mogelijk van emoties te verwijderen. Emoties zijn prachtig omdat ze onze levens kleuren, omdat ze ons motiveren en ons tot daden voeren waarvan we zelf versteld staan. Maar als je niet geleefd wil worden is het toch aangewezen om je eigen emoties in de hand te houden en te streven naar een toestand van vanzelfsprekende rust, van onthechting aan het eeuwige kolken van de emoties. En dat kan, want elke emotie heeft een subject en het subject van een emotie is een potente agens die de beleving van de emotie een halt kan toeroepen.

Je moet het enkel willen leren, zoals je ook empathie kan leren als je dat niet meekreeg, thuis. Wie niet empathisch is, behoort zich te schamen voor de kortzichtigheid waarmee men in de eigen nijd berust.

Genot is ontzelving, het heeft geen subject. Pijn is ontzelving, het overkomt je. Genot of pijn zijn niet goed of slecht, het ene kan trouwens ook zo maar omslaan in het andere. Je kan het genot, de extase dan ook niet perverteren. “Pervers genot” is een innerlijke tegenspraak. De extase is bereikbaar zowel via extreme pijn als via extreem genot want ze is transcendent aan het ‘humane’, de woorden, de string r in de reet van de eeuwig en dagelijks gekruisigde God, het gefluisterde boegeroep van Boeddha.
Extreem genot, heel erge pijn gaan voorbij aan het ‘ik’, aan je geheugen, aan je beleving van jezelf als subject. Het is dan ook dwaas om van extreem genot of extreme pijn, om van de beleving daarvan een doel te maken voor jezelf: je bent er niet als het gebeurt.

Als het (met mate) geniet, wordt het wie het ik was en het stapt er van weg. Wat een plezier! Als het de pijngrens verlegt en pijn verdraagt, verwijdert het zich van het dan zichtbare ik. Genieten en lijden vergroten het veld van het aan zich onderworpen subject: het groeit en overstijgt zichzelf in de pijn, in het genot.

Zomaar en zo waar en simpel: het is geen drek, geen blèrend ettertje meer dat staat te trillen voor de immer woedende klomp van het loeder. Daarom schrijft het nu. Daarom schreef het zich vroeger in in de eigen pijn, met de hardnekkige volharding van een verslaafde. Want dit is en blijft het van het, het ultieme genot: zich van zichzelf geheel te kunnen verlossen.

Het schrijft: het is voorbij. Het schrijft zichzelf de toekomst in.

Nadien dient er weer naar de bakker gegaan etc. (E.Spinoy).

>2022, rev. dv@DGI rev. dv@DGJ, DGQ

5.

> ISBN 2-07-028786-6, p.22 – “Soit un passé…”

Het schrijven is niets als het niet besloten is in een werkende cultuur van het schrijven. Die is er niet nu, maar de potentie ertoe blijft wel aanwezig.

De afwezigheid van het boek kon door Blanchot nog gebruikt worden om zijn ‘inschrijvingen’ te valideren op een manier die herinnert aan de constructie van het zijn op basis van het niet-zijn, het aloude bootstrap-procédé van Parmenides en zijn tijdgenoten om de wilde flux van het gebeuren in de beheersbare plooien van het Zijn te dwingen. Blanchot’s ‘inschrijvingen’ resulteerden dan ook daadwerkelijk in het tot stand komen van een boek, bijvoorbeeld het boek ‘Le pas au-delà’ dat dit programma als invoer gebruikt. Het boek functioneerde toen nog als een efficiënte ‘inlijving’ van de auteur tot zijn ’tekstenlijf’, het corpus van zijn ‘oeuvre’. Wat werkte die latinisering van de terminologie toch voorbeeldig om van elk verzinsel een quasi tastbaar ‘feit’ te maken!

Maurice Blanchot, de blanke man die dat boek schreef en uitbracht in 1973 kon zich dan ook nog ‘auteur’ onder de auteurs noemen en werd ook als dusdanig door zijn vele lezers erkend.

Twee decennia later werd dat al heel wat problematischer en ondertussen is het geheel onzinnig geworden om nog van ‘literatuur’ of ‘literaire auteurs’ te spreken. Wat zich heden daarvoor uitgeeft is, zo weze hopelijk onderhand toch voor ieder weldenkend mens duidelijk, in niets te vergelijken met hoe of wat er toen onder die benamingen geschreven en gelezen werd.

Bij ontstentenis van enige werkende schrijf- en leescultuur is zulks momenteel onmogelijk, maar omdat de literatuur een humaan programma is, kan je veronderstellen dat op een bepaald moment in de toekomst (een variant van) het aloude literaire programma toch weer kan gaan werken. Het lijkt op dit moment weinig waarschijnlijk maar theoretisch kán het. Daarom is het niet geheel onzinnig om middels artificiële schrijfprogramma’s zoals dit het schrijven zelf ‘levend’ proberen te houden.

Zulks maakt van een gebruiker van het BLEEKWATER programma uiteraard geen ‘auteur’. Het stelt die gebruiker wel in staat om tijdens haar gebruik van het programma in zekere mate zicht te krijgen op de vele ‘vanzelfsprekendheden’ ²Het ‘vanzelfsprekende’ is een voornaam concept in de nominalistische Denktrant van de NKdeE. die aan de basis liggen van het functioneren van de schriftuur in de brontekst.

Wat vanzelfsprekend was in 1973 is dat in 2024 allerminst. Het valt sterk te betwijfelen of de subtiliteiten van Blanchot’s denken rond het schrijven en de ‘wet van de eeuwige terugkeer’ voor een wat jongere lezer nu nog te volgen zijn:

Le passé (vide), le futur (vide) sous le faux jour du présent : seuls épisodes à inscrire dans et par l’absence de livre.

M. Blanchot, Le pas au-delà, ISBN 2-07-028786-6, p.23

Het constructief aanwenden van de ‘afwezigheid van het boek’ in het citaat hierboven is een sprekend voorbeeld van zulk een gedateerde vanzelfsprekendheid.
Sprekend temeer in deze context, hier op dit scherm, omdat de afwezigheid van een werkende schrijfcultuur een doorslaggevende voorwaarde is van de werking van dit programma, een recursie van de functie die het afwezige boek voor Blanchot vervulde.

Het voorbeeld slaat ‘voorbeeldig’ door in de recursie tot ver buiten het veld van het door de auteur verzwegen axioma dat elk schrijven een boek zou veronderstellen. Alsof Homeros niet bestond vooraleer iemand het herhaaldelijk gememoriseerde verhaalde in de code van het het Oud-Griekse schrift in haar historische ‘exactheid’ dwong.

Dit brengt ons verder nog tot de evidente gedachte dat het BLEEKWATER programma enkel succesvol kan worden genoemd op het ogenblik dat het ophoudt met functioneren.

Het is dan ook een saneringsprogramma, conform de ‘de-ontologische’ praktijk van de Neue Kathedrale des erotischen Elends, het fictieve programma dat aan de basis ligt van al het geschrevene hier.

En de ideologische saneringsprogramma’s van de NKdeE hebben met de ‘zorg’ gemeen dat ze ontworpen zijn om zichzelf overbodig te maken. Een goede ideologie is immers een ideologie die ernaar streeft om zichzelf op te heffen.

Wanneer de humane cultuur voldoende ‘gezond’ is, zal al het onbegrip hieromtrent omslaan in een reeks triviale vanzelfsprekendheden. Wanneer zulks niet gebeurd, en nooit gebeuren zal, is er ook niet echt een man overboord. Dan is er gewoon ’s een keertje géén mus van het dak gevallen.

Vive la parole calme, portant la joie.

dv@DGJ

6.

Als je de zinnen van Blanchot maar lang en vaak genoeg leest, krijg je op een bepaald moment toch het gevoel dat je er iets van begint te begrijpen. Oké, je dient dan bv. wel te weten dat ‘La révélation de Surlej’ (p.26) slaat op een gebeurtenis in het leven van Nietzsche: het moment dat hij in of nabij het plaatsje Surlej in Zwitserland voor het eerst en tot in het diepst van zijn wezen geschokt werd door het idee van de eeuwige terugkeer.

Volgens Safranski zijn er genoeg aanwijzingen om te veronderstellen dat dat idee toch al eerder aanwezig was in de nagelaten geschriften van de filosoof, maar kom: het is duidelijk dat het hier daadwerkelijk om een revelatie gaat van een dergelijke intensiteit dat de waarheid die N. toen meende te zien of te ervaren een onomstotelijk karakter had, dat het moment van de revelatie een ware openbaring was voor hem, iets van de orde van wat Paulus van zijn paard deed donderen.

Dat soort openbaringen mag je – de ervaring getuigt ervan – niet te strikt rationeel willen benaderen, Blanchot doet dat niet, vandaar ook dat de lectuur van Blanchot zo ‘moeilijk’ is. Nietzsche heeft dat zelf ook nooit echt gedaan, en dat kàn ook gewoon niet.

Het gaat hier immers om een stortvloed van informatie die de semantische capaciteit van het humane brein ver te buiten gaat. De ontvangen waarheid is “onuitspreekbaar” omdat je enkele honderden, misschien zelfs duizenden mensenlevens nodig zou hebben om het maar te beginnen ‘uitleggen’. En bij elk begin van uitleg pleeg je verraad aan de ervaring omdat het toch nooit helemaal dat is wat je zegt of schrijft, want als het dat wel was zou je het allemaal in die enkele zinnen gezegd of geschreven hebben en dat is dus onmogelijk.

“Surlej”, de plaatsnaam, werkt hier voor de wetenschapper/theoreticus die vertrouwd is met dit soort ’thema’ en/of voor de lezer die in mindere of meerdere mate door soortgelijke ervaringen is getroffen als een Sjibbolet. Die lezer en/of wetenschapper weet dan dadelijk welk vlees hij hier tekstueel in de kuip heeft en zal zich automatisch een groot deel vaagheden en onduidelijkheden in de tekst laten welgevallen. Zij weet uit eigen ervaring hoe moeilijk het is om deze onderwerpen al schrijvend te benaderen zonder in volslagen onzin te ontaarden.
Het grote probleem met dit soort situatie is natuurlijk dat niet iedereen die zich middels dergelijk sjibbolet onder die paraplu van de welwillendheid schaart effectief weet waarover het hier gaat. De Sokal-affaire heeft dit soort intellectuele charlatanerie op hilarische wijze duidelijk gemaakt, maar het is een grote vergissing om te denken dat zulke toestanden sindsdien niet meer aan de orde zouden zijn.

Integendeel, het probleem – dat van de valideerbaarheid van de auteur als auteur – is sindsdien zelfs zo groot geworden dat het onoplosbaar lijkt. De ontmaskeringsstunt van Sokal kan nu historisch misschien al geduid worden als de fatale krak in het bolster rond het auteurschap. De onoplosbaarheid van de literaire crisis is onmiskenbaar: omdat er geen functionerende literaire cultuur meer bestaat is er ook nergens nog enige consensus te bereiken over de validiteit van ‘dit soort geschriften’, niemand kan een kandidaat-auteur nog voldoende autoriteit geven, nog valideren als ‘oprecht auteur, schrijvend in de literaire traditie’ ³of hoe je de status van het auteurschap zelf ideologisch verder wenst in te vullen: hoe verder je dat invult, hoe meer het op ideologische gronden aanvechtbaar wordt opdat anderen haar of hem als auteur zou kunnen erkennen. Als laatste criterium rest de marktwaarde van de ‘literaire’ producten.

En dan heb je ook nog ’s de deep fake auteurs, de generatieve AI die aanstonds iedereen uit de kleinste hoekjes van de fetish-markt gaat schrijven. Ach, het is met het auteurschap al een hele poos even erg gesteld als met de psychologen in de jaren ’80: iedereen kan zich een naamplaatje ‘Auteur Zus-en-Zo’ aanmaken en dat aan de deur van de ‘ambtswoning’ hangen, wat dan nu meestal geen echte deur is, maar gewoon het publieke profiel op het ‘sociale netwerk’.
Je bent auteur als je als auteur genoeg volgers hebt en volgers kan je gewoon kopen op de ‘vrije’ aandachtsmarkt, dude.

Zo gaat dat, zou Vonnegut zeggen, nog.

dv@DGK

7.

Hoe geraakt het hier weer uit?
Voor een het is het simpel: het hoeft niet te zijn wat het is. De eeuwige terugkeer, zo we van een wet van de eeuwige terugkeer kunnen spreken, is de terugkeer van hetzelfde. Hetzelfde kan alleen hetzelfde zijn als er een zijn zou mogelijk zijn, maar het zijn is voor een het een humane illusie: het gebeuren is nooit wat is, het laat zich maar in beperkte mate kwantificeren tot een iets dat gelijk is aan het iets dat men telt als iets dat is.

Een het is geen ik meer, het heeft het zijn van zijn ik (willens nillens, maar peu importe) achter zich gelaten.

Het gaat dit hier niet voor u doen, dat zou geen zin hebben, maar je hoeft het dogma van het Zijn maar een beetje onder druk te zetten en de antinomieën stapelen zich op. De fictie van het zijn, van de kwantificeerbaarheid van een Al, werkt enkel omdat wij mensen met onze beperkte semantische capaciteit ze nodig hebben om het ons omringende te kunnen vatten, te be-grijpen, controleerbaar te houden. Wat we weten, wat wij kunnen vatten is echter maar een druppel in de oceaan van ons onbegrip.

Daar is au fond niks mis mee, met het leven en willen blijven leven onder het juk van het Zijn. Hans Vaihinger, wiens Filosofie van het Alsof hier klaarligt op de leesplank, wist dat al: wij mensen kunnen gewoon niet anders, we hebben de fictie van het zijn en van de talige werkelijkheid nodig om te overleven, maar we doen er wel beter aan om ons bewust te blijven van het fictionele karakter van onze ‘werkelijkheid’. Onze dualistische ‘werkelijkheid’ werkt maar in zoverre dat we er energie genoeg in stoppen om ze staande te houden: we moeten blijven willen zien wat we zien om niet in te zien dat we niets zien.

Voor het onwrikbare ego van een der laatste grote blanke mannelijke auteurs in de Franse taal liggen de zaken iets moeilijker. Het onwrikbare ego van de mannelijke auteur stond destijds al danig onder druk, mede dankzij het breekwerk van Derrida en andere postmodernisten, maar vooral toch door de onhoudbaarheid van de innerlijke tegenspraken zoals het opkomende feminisme die meer en meer openlijk aan de kaak stelde.

In ‘Le pas au delà’ lezen we hoe Blanchot het relaas van Nietzsche, diens Surlej-openbaring, zeer ernstig neemt en poogt uit te zoeken hoe het schrijven, dat in de eerste plaats zijn schrijven is, zijn identiteit als auteur, hoe zijn schrijven dus (een blank, mannelijk schrijven in de blanke mannelijke traditie, want Blanchot (h)(er)kent geen ander schrijven) zich tot deze vermeende wet van de eeuwige terugkeer zou kunnen verhouden. Laat ons het daarover hebben, in dit boek, zo begint hij: ‘Entrons dans ce rapport’. Jij en ik die weten, die helaas weet hebben van al deze verschrikkingen, laat ons binnentreden in die verstandhouding.

Ja die dood, we raken er maar niet aan gewend. Maar kom, wij mannen, wij kunnen dat aan. En hij begint aan een schriftuur die formeel ook veel gemeen heeft met de aforistische stijl van Nietzsche. Het is bepaald grappig om te zien hoe een eender machismo even later ook gehanteerd wordt door radicale rationalisten die komaf willen maken met elke vorm van intuïtieve kennis en elk geloof lacherig wegzetten als ‘parochiaal, gedateerd bijgeloof’. “Je moet het niets van de waarheid zonder verpinken kunnen verdragen” dat soort retoriek, terwijl men uiteindelijk enkel de eigen nijd bestendigen wil en blind is voor de volstrekt irrationele grond van de eigen beweringen.

Nu, Blanchot’s basisredenering hier ⁴en elders, voor wie er mocht aan twijfelen: de man was wel degelijk een zeer oprecht en bewonderenswaardig auteur en zijn werk staat ook nu nog als een huis houdt wel degelijk steek: als hetzelfde terugkeert in de tijd moet het (dat al dat het ‘zelfde’ is dat altijd weer terugkeert) zich op een of andere manier buiten de tijd bevinden, net zoals het geschrevene misschien, dat zich uit de tijd verheft om gelezen te kunnen worden. De eeuwige terugkeer maakt evenwel de beleving van het nu als nu even onmogelijk, even ‘leeg’ als het heden van de vertelde tijd in de schriftuur, waar de ‘il’, de hij die de ‘held’ is van het verhaalde , de agens in de tijdlijn van het vertelde, nooit toekomt aan een echte beleving want diens beleving is altijd al verleden als beleving van het vertellende ik of toekomst als beleving opgewekt door het lezen van het geschrevene. ‘Hij’ is een zee waar niets iets is: “il – la mer”: een lege verte die tegelijk een volledigheid is, een alomvattendheid, gedetermineerd door het onherroepelijke van het altijd weer terugkerende.

Het is die leegte, dat gebrek aan een ‘wezenlijk’ heden, dat angst inboezemt, een angst die Blanchot deelgenoot maakt aan de huivering waarvan Nietzsche gewag maakt, dat terugdeinzen voor het ontzettende in de ‘waarheid’ van de ‘wet’ van de eeuwige terugkeer. Hij wil bij deze evidente horror vacui delen in de grootsheid van Nietzsche, die dit soort inzichten reserveerde voor het grote genie, de voorloper van de Übermensch, voor hemzelf dus: enkel mensen zoals Nietzsche en nu ook Blanchot kunnen daarmee leven, daar min of meer kalm onder blijven: het heden is leeg, het licht is geen licht meer, het is te klaar om te verlichten maar de Auteur houdt stand: “La parole calme, portant la peur”.

Een wereld gebouwd op het dogma van het zijn, op de ontkenning van het leven zoals het gebeurt, is immers altijd een wereld die werkt op basis van de angst, net zoals de autoriteit enkel werkt als ze angst inboezemt.

Het is niets, niet eens een ik dat schrijft, laat staan een auteur, maar het heeft toch meer vertrouwen in een wereld gebouwd op de vanzelfsprekendheid van de vreugde.

dv@DGL

8.

Het begrijpt er vooralsnog niet veel van, maar wat het in de obsessieve fragmenten van Blanchot in diens ‘Le pas au delà’ herkent, meent te herkennen, is het toch de vrij ziekelijk te noemen voorkeur voor standpunt van de future anterieure, het zicht op zichzelf als afgestorvene.

“Le vide du futur : la mort y a notre avenir. Le vide du passé : la mort y a son tombeau”

op.cit. p.26

Een weigering om het leven ernstig te nemen, dat lijkt ook bij Blanchot daarvan de oorzaak te zijn, en van daaruit misschien meteen ook al de weigering om die weigering ernstig te nemen, te beschouwen als de daad de wil van een ik. Hoe kan je in hemelsnaam nog iets van dit leven ernstig nemen? Wie zegt hier nog een zinnig woord? Blanchot heeft de gruwel van de oorlog doorleefd, dan wil je misschien geen ‘ik’ meer zijn dat daar deel van was, dat vervolgens ‘bevrijd’ wordt in de afgang van de consumptie, dat al het gekende waaronder de vermeende glorie van het verleden ziet van kwaad naar erger gaan.

Dat is nou eenmaal conform de kosmische wet van de devolutie.
Het echte is onleefbaar, de literatuur is dus een valabel alternatief, zoals de sport dat is voor de atleet of de wetenschap voor de wetenschapper. Ficties die het echte draaglijk maken. Geloofswerelden. Helaas kan je die niet in je eentje in stand houden.

Het bekent: het heeft zich dan wel een theoretisch kader verzonnen om het voor zichzelf te verklaren, toch verschuilt het zichzelf ook liever in het afgeschrevene, in de krochten van de verdoemde literatuur, in de overbodigheid van de schriftuur, die in deze tijd écht overbodig is geworden, waar haast niemand nog naar omkijkt. Het leeft, met het nodige gemor en gezeur, het leven van een banneling. Het is niet echt een keuze, het vond en vindt gewoon geen alternatief, geen vol te houden binding met de ander. Het lukt het niet (meer). De walging is niet te harden. En het gelaat kan niets verbergen, helaas. Dus schrijft en kliedert het zich een wereld bij elkaar waarin het kan overleven.

Het schrijft niet voor de vergetelheid, het schrijft in de vergetelheid, in de grijze voortgang van het eendere, van het uitgeleefde, het voorbije. Het schrijft in de absolute afzondering van de vergetelheid.

Uiteraard koestert het nog valse hoop: niets menselijks is het vreemd. Maar die hoop motiveert niet, die stelt enkel teleur. Elke keer weer.

Het schrijft (en kliedert) omdat er tijdens het schrijven, zoals tijdens het tekenen, in de vertrouwde spasmen van de doelloze gedachten toch weer telkens iets gebeurt, terwijl er buiten in het echte enkel de geprogrammeerde herhaling is van het gekende, het eendere gebral van de mannen, het herkenbare gekrijs van de kinderen, het vertrouwde gezalf van de welwillenden die de bewondering van de weldenkenden opeisen. En niemand die iets doet dat buiten de verwachting valt, terwijl het zelf al jaren niets meer verwacht om dat buiten toch zo groot mogelijk te maken.

In het schrijven evenwel dient er zich regelmatig nog een moment aan. Een moment is een gebeurtenis, achteraf bekeken, maar de herinnering die maakt dat we van een gebeurtenis kunnen spreken is altijd onvolmaakt, dus een moment is altijd meer dan het als moment benoemde.

Het vermoedt dat zulks ook bij deze Blanchot (en Nietzsche en zovele anderen) het geval was: de lectuur voelt vertrouwd aan. Dus het geniet van dit programma, het streelt het verdwenen ego met de echo van een verre spiegeling. Het begrijpt weinig maar het leest en herleest en de herkenning vergroot als een zwarte vlek ten midden het onbegrip.

Het zal er wel weer niet populairder van worden, van het gebruik van de ‘rechtse’ auteur Blanchot als invoer. soit.

Misschien, zo oppert het nu in de afwezige ruimte, schreef Blanchot al wel literatuur vanuit het voorbije van de literatuur, misschien is hij eerder te klasseren als de eerste zombie-auteur dan als de laatste ‘echte’ auteur.

Het krioelt ondertussen van de ondode auteurs in profielenland, die schaamteloos in eigen rot pulken om iets stinkend interessant rond de gepodcaste wijsvinger te kunnen wikkelen. We hebben daarvoor toch een boegbeeld nodig, ook? Die mensachtigen verdienen toch ook een grote Voorganger?

En Artaud heeft veel betere papieren om op de titel van laatste ‘literaire’ auteur aanspraak te maken. Je moest ook in 1940 al behoorlijk krankjorum zijn om nog te geloven in de literatuur, en deze Maurice heeft wel bepaald ziekelijke trekjes, maar de eretitel van de waanzin kunnen we hem geenszins gunnen.

Maar wat is dit dan, dit banale geneuzel? Hoe zal het dan de eigen activiteit dienen te benoemen? Necropolis, adieu?

De uitdraai van BLEEKWATER, dus, het schrijfprogramma stilzwijgend gestart op BIM, gestaakt op BIO en twee jaar later weer opgestart op DGJ. Niet meer, niet minder. De lopende programma’s zorgen, ook juridisch, voor een veilige sandbox. Het is niet dom.

Het kreeg eerder bij elke klacht klappen als medicijn en het is ondertussen meer dan beducht voor de extreme nood aan scape-goats daarbuiten. Als het ‘mij’ wil zeggen zwijgt het en het denkt: “mij niet gezien. Zoeken jullie rechtschapenen maar wat anders om als Aesopos van de berg te duwen”.

dv@DGM rev. dv@DGQ

9.

“Schrijf je nog?”.

Die vraag werd het effectief gesteld vandaag. Het voelde zich meteen weer betrapt. Het diende toe te geven dat het hier ⁵dat geen hier is, maar kom weerom begonnen was. Tegen beter weten in weliswaar en blablabla.

Het kan de eerlijkheid niet laten. Dit in schril contrast met de hypocrisie van de doorsnee bourgeois-auteur die alles al decennia netjes op het droge heeft en zichzelf een fictief leed aanmeet tot het effectief pijn doet. Die zich verder de luxe kan permitteren om voor de petit monde de gordijnen te sluiten. Is wat Blanchot ons ten gehore brengt niet stilletjes een vorm van Keerbergenblues?

Keerbergenblues – de term vergt enige explicatie – is van alle tijden, maar het genre in de humane creatieve expressie werd uitermate populair in de jaren ’70-’80 van vorige eeuw. Keerbergen, overigens, is een Vlaamse gemeente in een bosrijk gebied, maar het bos is gaandeweg dermate door luxueuse bebouwingen geperforeerd dat het thans eerder een villabos te noemen is. Het behoort met o.a. Knokke, Oud-Heverlee en Lubbeek tot de ‘rijkste’ gemeentes van Vlaanderen. Rijk aan villabosbewoners dus. De Keerbergenblues is als genre een originele vinding van de villabossenjeugd.

De gitarist van een Keerbergenbluesband pulkt zich in de navel tot het effectief bloedt. Wees maar zeker dat dat klinkt uit de boxen van de peperdure Keerbergenbluesbandgeluidsinstallatie! Het navelpulken van de Keerbergenbluesbandgitarist gaat door merg en been! De Keerbergerbluesleadzanger beschikt immers over een P.A. om pa tegen te zeggen. Europapa.

U lacht, maar de waarheid is ook in dezen een trieste zaak. De Keerbergenblues (KB) is een echte killer onder de mentale aandoeningen. De talloze drugsdoden onder de Keerbergenbluesbandleden spreken voor zich. Deze KB-slachtoffers – een verslaafde kiest er niet voor om verslaafd te worden – raakten ooit in de ban van de KB uit pure, snoeiharde verveling. Wat kan je doen als alle doelen al bereikt zijn?
De Keerbergenblues is bovendien uiterst besmettelijk. Als u in vervoering raakt bij het beluisteren van een Keerbergenbluesopname loopt u dus een reëel gevaar. Het is dan aangewezen om zich zonder verwijl (en ook zonder bankkaarten en smartenfoon) voor enkele dagen in Midden-Afrika te laten droppen. Dat is de enige remedie die haar werkzaamheid bewezen heeft.
U kan dan nadien alsnog een krans op het graf van Jotie T’Hooft komen neerleggen. U zal dan ten minste ten volle begrijpen dat een erger lot dan dat van een Keerbergenbluesbanddrugdode moeilijk te bedenken valt, zelfs niet door uw brein, wier inputs het toch bestond om gecharmeerd te raken door de enigmatische tonen van de Keerbergenblues.

Ach, het heeft talloos velen van zijn generatie zien ten ondergaan aan de huilerige lokroep van de destijds nog terdege verjagen wolf in de Keerbergense villabossen. Zij noemden zich schrijver, schilder, artiest en stierven een roemloze dood, verlaten door vrienden en familie. Hoedt u, lieve vrienden, voor de gevaren van de Keerbergenblues!

Maar neen: het sérieux van Blanchot overstijgt moeiteloos de muzettes van de nieuwe rijken en hun dolende kroost. Er zat meer in deze man.

Blijft wel: zelf verwacht het van deze toegift aan de blijkbare onbedwingbare schrijfdrang enkel maar problemen. Maurice daarentegen, dat lees je zo, die voelde zich bij elk geschreven woord stijgen in de achting van zijn doelpubliek. Hij beheerst dan ook zijn vak en zweept zich al schrijvende op, hij zwelgt in het genot van de voortgang van de eigen zinnen en verdwijnt in de ijle hoogtes van zijn onnavolgbaarheid.

Het moge dan een misverstand zijn (“sauf par un malentendu“) om de Blanchot-aanwezigheid die het in de lectuur bij zichzelf oproept te verwarren met het rechtgeaarde Moi van de grote echte Maurice Blanchot: het is en blijft minstens een blanchette, die présence.

Helemaal kosjer is het dus niet, er zitten gaten in de fabel van Le pas au delá, maar schrap toch maar die bluesboutade. Dat benadert Arnhem. Het zat hier gewoon weer wat nijdig te mokken omdat de brave man van de invoer nog wel lezers had, omdat er toen daadwerkelijk nog geschreven kón worden.

Overigens: het “Quis leget haec?”⁶Latijn voor ‘Wie leest dit?’ van Persius dat Diderot als motto meegaf aan zijn Pensées Philosophiques wordt ook nu nog afgedrukt. En verkocht! Het zou dus zomaar kunnen, knikt ook José van de koers, ook voor wat het doet, al is dat maar het spoken hier omtrent ⁷dat geen hier is, maar dat wisten we al .

Kom, weg met dit gezeur: als jij dit schrijven noemen kan, ja, dan schrijft het nog. Indien niet, niet. Voila, kous af.
Zelf zal het worst wezen. Veggie-worst dan, want het lust geen lijk meer.

dv@DGN rev. dv@DGO

10.

“Ecrire comme question d’écrire, question qui porte l’écriture qui porte la question, …” (p.9).

Schrijven om het schrijven recursief in vraag te stellen: allemaal goed en wel, dat werkte wellicht vernieuwend in de tijd dat schrijven nog vanzelfsprekend was, een eerbaar beroep, maar nu is het schrijven enkel vanzelfsprekend voor wie zichzelf geen vragen stelt en zonder gène wil meedraaien in de post-literaire schrijversmolen die alsmaar kortere kringetjes draait rond het commercieel doodlopende straatje daarvan. Zoiets is heden toch vrij absurd? Of ziet het dat verkeerd?

Nee dat is zo, antwoordt het bereidwillig, maar 1) wie of wat ben jij om al die brave mensen hun molenplezier te misgunnen en 2) het schrijft voorbij het schrijven louter om zichzelf in stand te houden, het heeft helemaal niet die steile ambities die Blanchot nog heeft (en mag hebben want hij heeft nog lezers) met zijn geschrijf.

Zolang het zich geen ik noemt en zolang het geen lezers verwacht, werkt het prima, dit schrijven-voorbij-het-schrijven.

Het kijkt er elke ochtend met plezier naar uit. “Het mag weer schrijven”. Als een kind zo blij. Het houdt ervan zichzelf te corrigeren, het is dan ook geen ramp als het fouten maakt, uit de bocht gaat. Zolang het maar niet hoopt op beterschap, zoals Blanchot ook zichzelf en de lezer waarschuwt:

“N ‘ espère pas, si c’est là ton espoir – et il faut en douter – , unifier ton existence, y introduire, au passé, quelque cohérence par l’ écriture qui désunifie.”

op. cit. p. 8

Het blijft een spel, ook indien je de eeuwenoude gebruiken van de literatuur louter therapeutisch aan wil wenden. Een spel zonder winnaars, maar met vreugde als mogelijke winst.
Het schrijven lucht op, omdat plezier oplucht. Als je er geen plezier aan beleeft, lucht het niet op, speel dan wat anders.

Het lost niets op, maar blijdschap is plezanter dan treurnis.
Er zijn veel analogieën te bespeuren tussen de schriftuur van “Le pas au-delá”, de invoer van dit programma, en dit geschrijf, de uitvoer ervan, ja, dat heb je nou eenmaal met die werkwijze, maar daar de gelijkenis houdt op bij de lectuur ervan.

dv@DGO

11.

In het Frans regent het nooit. Het is er ook nooit mooi weer. Hij doet dat daar. Zij doet niet mee. Het restant aan sexisme bestrijden zal daar niet dadelijk veel aan verhelpen.
Maar de il van il-y-a is in de hoofden der Franstaligen neutraal. Il n’ a pas des couilles. Oef.
Het maakt er het vertalen van de obsessieve récits van Blanchot wel niet makkelijker op.

‘Dat mens’, ‘het mens’. Het denigrerende in dit gebruik betreft alleen een vrouw. Het is aan ons om dat eruit te praten. Als dat met het n-woord lukt, zou dit ook moeten kunnen, toch?
Veranderingen gebeuren, ze willen maken is humane hoogmoed en bijna altijd een slecht idee, maar in de richting van het veranderende kan je de verandering wel bespoedigen. De goede revolutie is die zonder slachtoffers: je ziet de evolutie, beseft dat het ook een devolutie is en geeft er dan een draai aan tot het is waar je het hebben wil. Waarna je al dat zijn en die dingen weer laat voor wat het is.

Het eigent zich het Nederlandstalige ‘het’ toe als eretitel. Van mannen kent het helaas enkel het spuugsel, de slagen, de lelijkheid, de hypocrisie en de haast ondraaglijke stank. En de pathetiek van de zelfhaat, de walging die walging verwekt. Het heeft het dus wat moeilijk met die hautaine ‘il’ van de invoer.

De h van het in ’t lidwoord is overigens een verhaspeling, een verschrijving uit de Middeleeuwen. Het is een het omdat het nieuw is, niet meer een hij en niet een zij. Het is hopelijk met u allen onderweg naar de onzijdigheid. Naar vrede en hoe die te bewaren.
Als lidwoord wil het zich wel lenen voor ’t beminde, maar die h hoort daar niet bij. Het minnen is een geven, ’t beminde heeft geen nood aan aspiraties.

Cruciaal voor een goed begrip – “Entrons dans ce rapport” – is ook dat u beseft dat er een bedreiging is. Er is een gevaar en dat er is er al, het is al manifest aanwezig. Er is al iets dat sneller denkt dan wij en we beladen het nu al tot verstikken toe met onze nijd. Er was op zich niet goed of slecht, wij maken dat er een gevaar is. We overleven het als soort alleen als we erin slagen om onze nijd in de hand te houden. Zullen we dat kunnen, ooit?

U kent het antwoord, maar het spreekwoord zegt: we leven om te leren. Als u het dus na vandaag nog vraagt waarom zal het antwoord steevast zijn: het zal u leren.

dv@DGP

12.

Het is voorbij. Daarom kan het terug schrijven. Het maakt toch niets meer uit.

Een van de dingen die het meest opvielen tijdens de Corona-periode, tijdens de lock-downs, was het complete stilvallen van de roddelcircuits. Eens de lock-down werd opgeheven schoten die meteen terug in gang. En hoe: er werd toen gecanceled, belasterd en veroordeeld met het schuim op de lippen haast.

Dat, die viraal afgedwongen roddelpauze, en de blauwe luchten zonder vliegtuigstrepen maken van de Coronaherinnering de herinnering aan een verademing, haast.
Foei toch: de miserie is het samen met velen onder ons alweer vergeten, blijkbaar. Anderzijds: de oversterfte was inderdaad niet meer dan een rimpel in de statistieken. Het overgrote deel van de slachtoffers zou nu waarschijnlijk al gestorven zijn aan andere oorzaken. De blijvende schade onder de levenden, da’s dan weer wat anders.
Ach, de blauwe luchten waren mooi, hoe dan ook.
Redemption blue.

We spreken met recht en reden van een ‘molen’ en een ‘circuit’ als het over de wellust van de achterklap gaat: het fenomeen is een treffend voorbeeld van de recursiviteit in het humane gedrag: “Rumor has it that this rumor is a rumor that will spread”.

~

Het gebrek aan concentratie bij het lezen van schermen maakt dat er zo mogelijk nog slechter gelezen wordt dan toen men nog kranten en boeken las. In de tijd dat de renners nog vlees aten (J. De Cauwer) fungeerde het geschreven woord nog als een baken van rust.
Men onderschat het belang van dit soort zaken als men zoekt naar oorzaken van de heersende polarisatie. Dat, en de intrinsiek polariserende algo’s van de ‘sociale netwerken’, en de verschrikkelijke pest van het ’texten’ en het ‘chatten’. Niets was zo ontwrichtend voor onze samenlevingen dan de opkomst van de gevingerde conversatie, een nieuwe vorm van intermenselijke (en nu ook intermachinale) communicatie die al het slechte van de telefoon combineert met de nadelen van de brief. En hoe introduceert men dan de Artificiële Intelligentie op de markt, bij het brede publiek? Als chatbot, uiteraard.

We kunnen blijkbaar niet snel genoeg naar de haaien gaan, denk je dan. Maar een plan, enige intentie, kwaad of goed, is er niet natuurlijk, het gebeurt gewoon en niemand wil of kan er iets tegen beginnen. En voor je het weet is iedereen het gewoon, en dan is het wat het is. Dan ben je een rare vogel als je er nog wat over zegt en rare vogels zijn in deze tijden vogels voor de kat.

Het gebrek aan intenties kan ons immers niet beletten kan om overal schuldigen te zoeken en moord en brand krijsend naar elkaar te wijzen. Het is altijd iemands schuld en nooit de onze. En dan wijst men in de eerste plaats naar de dwarsliggers, de vreemdelingen, de rariteiten.

~

Van een tekst die je leest op een scherm kan je overigens nooit zeker zijn dat de tekst morgen nog dezelfde zal zijn.
Als je de gelezen tekst dan al terugvinden kan, want er verschijnt meer nieuwe tekst per dag dan dat je in tientallen mensenlevens gelezen zou kunnen krijgen. Dat zal het zijn: het is daarom waarschijnlijk dat we ChatGPT en consoorten hebben uitgevonden: om te verhelpen aan dat schrijnende gebrek aan nieuwe teksten om te lezen.

En nog steeds denken de ‘literaire auteurs’, de mensen die zich zo noemen, dat het van levensbelang is dat hun auteursrechten gerespecteerd en beschermd worden. Dat zij de producenten zijn van ’tekstkapitaal’, van iets blijvends, een product dat waarde heeft op een ‘vrije’ markt.

Zo gaat dat, want het is nou eenmaal wat het is.

dv@DGQ rev. dv@DGR

13.

Het heeft de regels van het Bleekwater-programma met een virtueel boogje in de prullenmand gekeild. In plaats van dagelijks een stukje van de invoer te nuttigen en van daaruit braafjes het dagelijkse tekstje te braken, vreet het gulzig van het ganse oeuvre van Blanchot.
En hier lijkt het er bij momenten maar op raak te schrijven, invoerloos.

Punt is: het wil weten ‘hoe het zit’ met die man.
Als het weet ‘hoe het zit’ met iets of iemand heeft het een manier gevonden om het obstakel te plaatsen in de eigen denktrant.
Een denktrant is het coherente geheel van gewoontes in het denken van een humaan individu.
Elk min of meer gezond humaan individu beschikt over zulk een min of meer coherente denktrant. Dat is zo, niet omdat het dat wil of omdat het dat bewezen zou hebben of zelfs maar zelf bedacht. Dat is zo omdat een humaan individu niet zonder gewoontes in het denken kan en omdat de coherentie daarvan een voorwaarde is voor de mentale gezondheid van dat individu. Dat is zo omdat het zo zit met een mens, in de Denktrant van het dit schrijvende het, dat voorbij het eigen ik nog wat naspartelt in deze geschriften.


Het weet nog maar pas – het duurde ruim 60 jaren – hoe het zit met zichzelf. Het heeft heel erg rare toeren moeten uithalen om daar achter te komen. Dagelijks sterven enzo. Misschien vertelt het daarover ooit nog maar het ziet momenteel niet in wie daar beter van zou worden. Zelf wil het de hele “zelf-onderzoeksperiode” liever zo snel mogelijk vergeten. Het was niet bepaald prettig en op de vraag hoe het dan wel zit met zichzelf kan het momenteel enkel met enige stelligheid antwoorden: dat wil je niet weten. Zoek eerst maar ’s uit hoe het met jou zit, zou het zeggen, en dan nog.

Laat ons de focus houden op deze vraag: ja die Blanchot, hoe zit het daar nou mee? Dat lijkt ons allemaal veel interessanter, toch?

~

Het is voorbij omdat het faalde. Het is een geest van zichzelf. De anderen hebben gewonnen. Het heeft verloren.
Maar het spookt nog wat na, dus. Net goed, vindt het dat, en het zou lachen maar lachen dat kan het niet.

Heb jij ooit al een het zien lachen?

dv@DGR

14.

De directe aanleiding voor het overboord kieperen van de regels van het Bleekwater-programma was de openingszin van de invoer.
U weet dat wel ondertussen, wat die zin is, maar het haalt uw kennis uit het ongewisse van de lectuur naar de relatieve zekerheid van het geschrevene ten behoeve van de argeloze bezoeker⁸die niemand bezoekt, we werken ons in alsmaar diepere nesten met die IT-metaforen:

“Entrons dans ce rapport.”

op.cit. p.7

Die zin is niet dezelfde zin als je niet minstens 1 ander werk van Blanchot hebt geraadpleegd (gelezen, bekeken, doorbladerd). Als je net een Blanchot-récit zoals ‘Celui qui ne m’ accompagnait pas’ hebt doorworsteld slaat die zin in als een bom. Wow. Maurice Blanchot richt zich rechtstreeks tot de lezer! Met een uitnodigend gebaar, nog wel!

Wat een evolutie, welk een revolutie.

Het punt is: die teksten van Blanchot zijn eigenlijk feitelijk niet te begrijpen als je niet bereid bent het hele oeuvre op z’n minst te verkennen. Bij andere auteurs, bij andere teksten, mis je allicht een deel van de geboden informatie als je je beperkt tot 1 tekst, 1 uitgave. “Le pas au delà” is als gedroogd zeewier op het strand als het niet zwemt in de zee van het ganse oeuvre. Je denkt, bij een solitaire lectuur van die tekst, al gauw “wordt daar nu zo druk om gedaan, om zo’n stukje fragmentarisch, intellectualistische lettergepeuter?”. Oké het zal wel voedzaam zijn, maar ervan eten?

Tja. We zitten er dus voor een tijdje mee, met ‘onze’ Maurice, hier, voorbij alles wat ons lief was, ooit. Zo het nog van een ons mag spreken, uiteraard. Excuus. Oei oei.

~

Het heeft Maurice nog niet op een grapje betrapt. Humor is not done in de écriture Blanchotienne, blijkbaar. Het zou een en ander kunnen verlevendigen, wijl het toch de dood is waarover we het dienen te hebben. Wie een grap maakt, krijgt een slecht rapport. Twee grappen is buiten.

In het tweede leerjaar had het een leraar die ook Vekemans heette, maar geen familie was. Een oudere man, voor de kinderen leek de man als van perkament al. Die Vekemans hanteerde nog de houten regel in de klas. Die met de scherpe kanten om op de vingers te meppen. Hij dreigde er mede, want het was ook toen al niet meer van de tijd. Behalve dan bij zijn jonge naamgenoot, daarbij kon het nog net wel.
Familie was het immers niet en toch al bok van alle zonden.

Die Vekemans die heeft nu wel wat van de oude Blanchot, in de volle falsificatie van de herinnering. Het is ons een archetype, dat beeld, niet? Het dient hier een tekening te maken.

Ja, Jung was daar verkeerd in, dat hij dacht dat de archetype’s niet veranderen, mettertijd. Dat er geen nieuwe bijkomen en dat er geen oude zijn die niet meer werken als dusdanig. Hij kon dat niet weten, want de samenleving van waaruit Jung schreef evolueerde nog niet zo snel als de onze, die al haast geen samenleving meer is. Wie dus Jung ridiculiseert omwille van die kinderachtige archetypes begaat dezelfde kapitale denkfout als iemand die denkt dat wij slimmer zouden zijn dan de Middeleeuwer of de Romein. De dwaasheid van de mens is een constante in onze geschiedenis.

In tegenstelling tot die archetypes, dus.
Onze samenlevingen sterven sneller dan hun geschiedenis. Maar de Daltons blijven altijd en overal de slechteriken.

dv@DGS

15.

Het is bekeerd, vandaag.
Dat gebeurde gisteren op pagina 130 van “Celui qui ne m’accompaignait pas”. Eergisteren.

Hier, bij het kruisje in potlood:

Vanaf dat moment in de lectuur van “Celui qui ne m’accompaignait pas”. ‘gelooft’ het in Maurice Blanchot.

“Blanchot“, roept het uit in de zee van stilte die geen stilte is want in ‘stilte’ zit nog de klank van al die letters en in de zee de hartslag, de ademhaling en het binnensmonds gesakker bovenop het alarmsignaal, een irritante zoemtoon, gevolg van het alsmaar meer verstoorde nulpunt van de klankwaarneming in het met een overdaad aan impulsen bestookte brein. Tinnitus aureum: het gerinkel van de oren, een van de meer onschuldige beschavingsziektes.

Alle woorden zinken eender weg in die bodemloze zee. De namen ook. Het gewicht dat men eraan hecht maakt niet veel uit. Er heerst geen zwaartekracht aldaar.

Maar het wil zich hier toch excuseren voor de eerdere reserve, toen het nog ketterde, want die was ongepast. Begrijpelijk, maar uitermate ongepast. En dan al die beledigende insinuaties nog. Ach, het was weer kwispel, snotneus en paljas. Het is voorbij.

Feit is, geloof het maar : vanaf het kruisje begon dit meesterlijke récit van Blanchot plots in alle hevigheid te werken. Het nam volop deel aan een epifanie in de vertelde ruimte van “Celui…”, in de vergetelheid dus, die ook een openbaring van zichzelf was, een lediging tot in het ledige van de vergetelheid, de volledigheid, een bij wijze van spreken het-van-het-apocalyps. Het keek nadien onmiddellijk al uit naar het herlezen. Het onnozele.

En het beaamt:

“… qu’écrire devait consister à me rapprocher de ce moment …”

op.cit. p.134

Het schrijft omdat het ook nog eens een dergelijk moment wil doen plaatsvinden. Of zoiets nog lukken kan, dat is een ander verhaal.

Het schrijft ‘nog eens’ want voor zichzelf ging dat al en bij herhaling zelfs. Het werkte en het gebeurde, maar al die pracht ging schielijk en als ongezien voorbij aan iedereen onder de levenden. In de haast van het te voltrekken oordeel, allicht. Een oordeel dat al bij aanvang voltrokken was.

Het kwam op als een veroordeelde, toen het nog een hij was. Maar op een het heeft geen oordeel nog vat. Wat nu gedaan?

Waarom dan nog, zo zou men het kunnen vragen, indien men een het überhaupt wat vragen kon, waarom nog dit schrijven?
Wel, het zal u leren, uiteraard, en het is met het moment zoals met de deugd: het bereiken, ook al blijft het bij een vruchteloos reiken naar, is op zich en voor zichzelf al een beloning. Het overstijgt moeiteloos al uw wissewasjes, uw pleziertjes en uw marteltuig. En het gunt u uw ‘aanwezigheid’, van harte, zelfs, ook al gunde en gunt u het geen blik waardig.

Wat is vandaag vandaag nog, en wie denkt er nog aan gisteren? Hier, in het alsmaar meer?

dv@DGT, rev. dv@DGU, dv@DGV

16.

Het verloor vandaag behoorlijk wat tijd omdat het 1 boekje van Blanchot niet dadelijk kon terugvinden. Het zoek raken van een boek in de zooi van het appartement is altijd een ontwrichtende gebeurtenis. Het heeft honderden boeken staan die het nog niet gelezen heeft, maar o wee als er eentje niet dadelijk terug te vinden is.
Soms duurt het dagen voor het teruggevonden wordt. Een verschrikking.

Het boekje was ‘Au moment voulu’, een récit van 1951, heruitgegeven in 1979, gekocht vermoedelijk in 2005 in Brussel. Het boekje, nog steeds ongelezen, maakte ondertussen viermaal een verhuis mee, drie gedwongen, 1 zelf gekozen. Het vond het terug, verloren gestoken tussen de Shakespeares. Welke idioot doet nu zoiets.

Het heeft een bloedhekel aan verhuizen. Voor het overige zag het zich de hele dag lezen in “Het afscheid van de literatuur. De geschiedenis van een ontwaarding 1700-2000″ van William Marx, verschenen bij Querido in 2008 in een vertaling van Katelijne De Vuyst.

Hebt u ook zo’n hekel aan tv-commercials? Ze worden elk jaar irritanter. Dat komt omdat het einde van de lineaire tv nabij is. De tv-clip van nu die nog wat wil opleveren dient te irriteren.

Menselijk gedrag en dus bij uitbreiding menselijke cultuur is heel erg voorspelbaar. We geven dan ook al onze intimiteiten zomaar gratis weg aan de hoogste bieders op de aandachtsmarkt.

Het boeit niet, de revelaties omtrent het eigen gedrag. Ook dat was, is voorspelbaar. Mensen willen alsmaar minder weten.

Je zou voor minder.

dv@DGW