journal intime #103

jt103 – voûte astrale, coupole sombre – WISSEL

als je iets ‘au fond‘ leest zoals Bernard Réquichot beweerde dat hij las – en ik geloof hem want als je Réquichot ten gronde leest, dan merk je gewoon dat hij inderdaad zijn lectuur heeft meegedacht, laten gebeuren in zijn hoofd – dan (her)schrijf je eigenlijk meteen wat je leest. je maakt je de tekst eigen: je schrijft het over in jouw begrip en dat begrip is niets anders dan een vertaling naar de woorden die voor jou begrijpelijk zijn. een soort stille klankverschuiving.

want begrip is niet, begrip gebeurt: als je iets begrijpt laat je het gebeuren. als je deze tekst niet au fond wil lezen, ga je er niks van snappen. als je hem wel au fond leest, is er niks (meer) aan te snappen: het is gebeurd.

het is heel erg moeilijk om op een scherm dat licht uitstraalt ‘au fond’ te lezen.

Antonin Artaud maakt aan het begin van zijn tekst over Van Gogh [ARTAUD 1947] een rijtje van namen: Baudelaire, Edgar Poe, Gérard de Nerval, Nietzsche, Kierkegaard, Hölderlin, Coleridge, Van Gogh. we voegen daar dan ook maar Antonin Artaud aan toe.

aja. ons kent ons: als Rilke het over Cézanne heeft, dat lazen we gisteren nog, heeft hij het over zichzelf. hij zegt het zelf. en het is 1947, Artaud weet dat hij Artaud is, hij is bijna dood.

dat soort mensen brengen ‘envoûtements‘ (betoveringen) teweeg in de voûte astrale (het astrale gewelf), in de trieste koepel (‘coupole sombre’) die vol gewasemd is met de slechte wil, het giftige chagrin van de meeste mensen, “la vemineuse agressivité du mauvais esprit de la plupart des gens”.

jarenlang electroshocks toegediend krijgen is niet bevorderlijk voor de positiviteit van het mensbeeld. om van die verstokte erotomanie van de psychiaters maar te zwijgen (‘l’érotomanie invétérée des psychiatres’).

de woorden van Artaud wèrken. onze werkelijkheid vertoont barsten als we ze lezen. er komt licht door, vreemd licht, verontrustend licht. wanneer we geconfronteerd worden met werken van de andere personen uit dat rijtje van Artaud, merken we iets soortgelijks, een gelijkaardige kwaliteit, een onmiddellijkheid en een effectiviteit die verder moeilijk te duiden is.

‘het komt binnen’, zeggen we wel eens. ‘het dringt door‘. we kunnen niet zeggen wat ‘het’ is, maar het is herkenbaar, als het gebeurt zeggen we: ‘daar heb je het weer’.

heeft Artaud het juist hier? klopt dat wat hij zegt met onze ervaringen? voor mij klinkt het heel erg ‘waar’, maar wie ben ik? en als het ‘waar’ is, wat zegt dat dan over die mensen, over die werken, en wat zegt dat over ons? wat gebeurt er hier?

denk er ’s over na, a. u. b. want de vraag die ik mij hier stel, en zo dadelijk gaarne aan u wil voorleggen, veronderstelt een moment van bezinning over die inleidende vragen, en behoorlijk wat welwillendheid van uw kant. de vragen zijn inleidend, en ook retorisch omdat ze niet dadelijk een antwoord behoeven, maar ze laten ook heel goed doorschijnen dat ik zelf geen antwoorden heb, dat ik dat ook niet pretendeer te hebben.

maar misschien draai ik u wel een loer, en doe ik maar alsof en is heel deze tekst een manier om mij van uw welwillendheid te verzekeren en u zo later op slinkse wijze te overtuigen van mijn verborgen agenda?

het zou zomaar kunnen.

de vraag die ik mij stel is: wat gebeurt er als je wat Antonin Artaud in zijn geschrift over Van Gogh beweert, ernstig neemt en dus toestaat dat zijn woorden gebeuren in je hoofd?

wat gebeurt er als je Artaud leest zoals Bernard Réquichot placht te lezen, ‘au fond’?

de
Neue Kathedrale des erotischen Elends
wil onafhankelijk blijven publiceren, zónder subsidie of commerciële sponsors
en dus ook zónder (al dan niet verdoken) exploitatie van gebruikersdata
en geheel vrij van reclame.

steun de NKdeE en de Vrije Lyriek
en koop een Radio Klebnikov CD op BANDCAMP: