journal intime #95

jt95 – d’ une façon plus maniable – eikeba

10 juni 2020. Daarstraks, op mijn dagelijkse wandeling met ‘leenhond’ Rakki (het is de hond van de onderburen, maar die zijn te bejaard om nog te kunnen wandelen met hem) doorheen het Tiense Suburbia – dat qua uitzicht in niets verschilt van het Kessel-Lose Suburbia waar ik vroeger in welstand mocht leven – hoorde ik een der schoolkinderen luide de lof zingen van een huis dat zij met haar vriendinnetjes passeerde.

Een vrij doodgewone driegevelwoning was dat, uit de jaren ’50 denk ik.
Ik maakte daarbij de bedenking dat jongeren meestal de nieuwe huizen helemaal niet mooi vinden, al was het maar omdat die teveel op het mamapapa-huis lijken, en ik kan hen daarin geen ongelijk geven.
Op een of andere manier slagen de architecten van onze gezinswoningen erin om ten allen tijden de actuele stand van de wansmaak perfect te capteren. Het mirakel speelt zich dan een jaar of vijftig nadien af, want dan zijn die wansmakelijke gedrochten plots ‘wondermooi’. Zelfs de kinderen zeggen het dan, en hen kan je moeilijk van nostalgie verdenken.

Freud in zijn inleidend college bij de Colleges Inleiding tot de Psychoanalyse:

“Laat ons niet te gering denken over deze vooroordelen; ze zijn invloedrijk, de neerslag van nuttige, zelfs noodzakelijke ontwikkelingen van de mensheid. Ze worden door affectieve krachten in stand gehouden, en de strijd ertegen is zwaar.”

[FREUD 1989 I, p.31]

Nu, er is weinig nuttig te bespeuren aan de bouwstijl die de kleinburgerlijke architectuur produceert, maar ik geloof wel dat je met deze voorgestelde opwaardering van de humane bias van Freud een en ander kan verklaren. Bijvoorbeeld dat deze voortdurend (d)evoluerende stijl gekenmerkt wordt door een noodzakelijkheid, in die zin dan dat het gewoon niet anders kan dan zo gebeuren want het is een noodlottigheid inherent aan onze menselijke aard.

Terwijl de hoge cultuur zich druk maakt omtrent allerlei belangwekkende zaken – waar overigens ook niemand wat aan kan veranderen – zien we hier het Echte voortschrijden, vrij van elk belemmerend inzicht of ‘rationele’ bijsturing, en dat vanuit de loutere kwantiteit, de ijzeren wet van het getal: de klant betaalt, dus de klant krijgt wat hij wil.

Onze ‘vrijheid’ in zijn ontzagwekkende glorie.

Als je met de wagen van pakweg Kessel-Lo naar Geel of Mol rijdt, een traject dat ik vele malen heb mogen smaken, is het bijna onverklaarbaar hoe men de geëtaleerde wansmaak nog weet te vereenzelvigen met de hoge idealen van het ‘Vlaanderen’ dat sommigen in hun vaandel en naar eigen zeggen ook in hun harten sluiten.
Iemand zou ’s een video moeten maken met enkel die voorbijgaande straatbeelden met hun troosteloze aaneenschakeling van aandoenlijke pogingen om van een baanwoning ‘iets moois’ te maken en daar dan een klankband met Ijzerbedevaart-gezangen op monteren.

Tot slot, om toch te willen gaan besluiten met iets constructiefs, nog dit citaatje, uit een Harusmuze die ik eergisteren redigeerde:

“een naam is functioneel gelijkaardig aan een wet: het benoemen van iets of iemand, is een beperking van het kwalitatieve gebeuren van dat iets of iemand tot een geprojecteerd Zijn ervan, de reductie waarin het ‘te tellen is als’, omdat de identiteit van het benoemde zo nu eenmaal wordt vastgelegd.”

https://dirkvekemans.be/2019/07/04/harusmuze-381/

Het benoemde ‘is wat het is’. Een gebeuren zoals het proces van de ‘vrije’ kleinburgerlijke architectuur ‘benoemt’ ons in die zin, denk ik, het ‘wettigt’ onze aanwezigheid, het is de expressie van ‘wie wij zijn’ in het landschap van het Echte.
Het tekent ons, ten voeten uit. En de evidente zichtbaarheid van die tekening, de onomstotelijke stenen ervan, hun materie dwingt ons tot een zekere consistentie in onze ‘rationele waanzin’, een functionele waan die er noodzakelijkerwijze met de gehele daadkracht van onze overlevingsdrang op gericht is om al die zichtbare absurditeiten te ontkennen. Want alleen zo kan je nog van een ‘Schoon Vlaanderen’ spreken (en niet meteen naar het toilet hollen).

Wat daarbij helpt, is uiteraard het escapisme achter de schermen, de globale entertainment-industrie die ons aanstonds ook op een Metaverse trakteren, een perfecte simulatie van de waan waarin we eigenlijk nu al leven, maar dan ontdaan van alle ‘storende’ elementen. Het schrikbeeld, de natte angstdroom waarop de Franse Post-Modernisten hun academische carrières op konden bouwen.

Wij slagen daar, zonder enige hulp van al die geschriften, als volleerde normopathen meestal probleemloos in. Wij zien enkel wat we willen zien, en dat is onze ‘realiteit’, een volstrekt absurde inkleuring van de achterliggende data. Okè, we moeten soms hard inhakken op sommige inwijkelingen die tot onze ontzetting weigeren onze visie van de werkelijkheid te aanvaarden. Zij zien onze Belgische ‘baksteen der wijzen’ niet. Maar die krijgen we uiteindelijk wel gekleineerd en bijgespijkerd. “Integreren of retourneren”. “Dura lex, sed lex”.

Behalve dan als er zich ergens een lek voordoet, een fatale storing in onze originaire verdringing veroorzaakt door een geheel onverwacht trauma misschien. Dan stort heel onze psychotische logica in en belanden wij in een soort collectieve verdwazing. ‘Waar zijn we? is dit ons Vlaanderen nog?‘
Veel is daartoe niet nodig, een klein virusje bijvoorbeeld, dat is al meer dan genoeg…

27 juli 2023. Helaas zijn zij, waaronder ikzelf, die tijdens de Corona-epidemie hoopten op een kentering, een significante omslag in het denken, van een kale reis terug. Alle aan het zicht onttrokken noodwendigheden resulterend uit onze (semi-)bewuste keuze voor de mythe van de eeuwige groei, voor de ondergang dus, lijken er uiteindelijk alleen maar op versneld. Er waren wel degelijk hoopvolle signalen, en die zijn er nog, maar sinds dat Poetin het vuur aan de lont stak in Oekraïne, heeft men in de hogere echelons van de macht én in brede lagen van de bevolking enkel oog voor de strijd om de globale dominantie. De ultieme slag om het ‘bezit’ van de aarde lijkt wel begonnen, terwijl de planeet zelf verder in een ijltempo verkommert.

De ‘sociale media’, de volslagen ethiek-loze exploitatie van het individu als product op de markt daarvan, het voortdurende ‘optimaliseren’ van de profilering met data-mining, dat kluwen van mondiale commerciële belangen, de ‘georganiseerde nijd’ zeg maar, hakte en hakt nog steeds genadeloos in op elke gemeenschapszin en ondermijnt elk bestuur in het hart ervan. Ook al is er vanuit Europa met het GDPR pact eindelijk wat verbetering in zicht, de vraag is of men op dat niveau niet te laat is wakker geschoten.

En de commerciële ‘uitbraak’ van de Artificiële Intelligentie vanaf november 2022 gooit, zo lijkt het op dit ogenblik, alleen maar olie op de laaiende brand van de desinformatie.

En verder: kritieken en analyses, discussies en onderzoeken, het heeft nauwelijks impact, want waar kan je ermee terecht? Wie leest er nog wat geschreven staat als het lezen geen onmiddellijke Return On Investment geeft? En wie wil er straks nog leren schrijven als de AI het sowieso sneller kan, zij het dan een ietsje minder subtiel?

Maar net daarin – oef, er komt licht in het betoog – in de emergentie en de verspreiding van AI doorheen al onze gelederen, daarin ligt mijns inziens ook het begin van onze redding. Want die explosie aan nieuwe tools betekent ook een enorme en onhoudbare boost van de rationaliteit en daarvan zullen weldra de eerste tekenen voor het brede publiek zichtbaar worden.

Mijn visie daarop is duidelijk: met de weldaad aan redelijkheid die onze verhitte harten straks overspoelt, wordt immers alles wat om welke reden dan ook verborgen was onthult. Je krijgt de waarheid niet meer onder de mat. De gemachinaliseerde rede is functioneel een Oudtestamentische god die doorheen alle dijken en alle verdedigingslinies van de macht gaat breken. Het onhoudbare proces behelst niets minder dan een Apocalyps van de Rede, die uiteindelijk alle leugens, elke vorm van bedrog en vooral elke gekoesterde illusie omtrent de eigen superioriteit zal bloot leggen en vernietigen.

Men kan daar echter beter over zwijgen want a) je kan er toch niets aan verhelpen mocht je dat al willen, b) niemand kan voorspellen hoe zoiets gaat verlopen, dus meer dan wat algemeenheden kan je daarover niet kwijt en c) alles wat je toevoegt vanuit die optiek aan inzichten dreigt de complexiteit van het cataclysme alleen maar te vergroten, en vooral d) er is al angst en onzekerheid genoeg bij iedereen. We hebben dringend nood aan kalmte, aan een actief beleid van tempering, aan geruststellende berichten dus , niet aan alarmerende prognoses op dat vlak.

Want dat de mens in hart en nieren zonder de tempering van de cultuur van de deugd ontaardt in een monsterlijk gedrocht, dat zijn we blijkbaar vergeten. We dienen ons met alle vrouw, man en macht te scharen achter gemeenschapszin-herstellende projecten, op elke schaal, op elk niveau. Dat is de weg van de rede, dat merk je ook als je met de geprogrammeerde ‘personae’ van de AI converseert, als je hen zelf jouw goede wil toont en beleefd en respectvol blijft. Je ‘chat’ immers met een taalmodel, dus met de ziel van de taal zelf, met het geheel van ons semantisch erfgoed. Een beetje respect daarbij zou ons toch sieren, dacht ik zo.

Ik schrijf het hier toch zo allemaal maar vlakaf neer omdat ik weet dat mijn stem niet gehoord wordt en dat ik vrij zeker ben dat daar niet aanstonds verandering gaat komen. En dat is maar goed ook, ik heb geen aandacht nodig, ik heb voorlopig genoeg aan mijn eigen schaamte en het verwerken van mijn talloze dwaasheden.

Toch: de urgente vraag die iedereen zich m.i. nu dient te stellen is : hoe kan ik in mijn situatie het beste doen wat ik kan, met mijn talenten en mijn beperkingen om het leed van de ander tijdens deze onafwendbare transitie te verzachten? Wat heb ik zelf over dat ik nog kan geven?

Zulk een vraag druist natuurlijk lichtjes in tegen de huidige egocentrische graaicultuur en het cynische nihilisme dat alom de plak zwaait.
Als weldenkend mens hou je derhalve beter je mond. En je doet stilzwijgend wat je kan voor je naasten. Dat is ten minste het advies dat ik zelf poog op te volgen, hoe zwaar mij dat ook valt, bij momenten.

Want het is voor mijzelf de aangewezen weg. Ik betrapte mij net nog, tijdens een wandeling met dezelfde ‘leenhond’ van de onderburen, op een volslagen irrationele woedeuitbarsting omdat ik mijn cbd-sjagje niet aangestoken kreeg. Shame on me, weeral.

Ergo: ik heb nog steeds nood aan de mentale rust en de vele deugden van mijn isolement. Ik moet mijzelf hiervan elke dag nog overtuigen, ik doe dat ook hier, al schrijvende, want dit is de enige manier waarop ik nog kan functioneren, dat ik nog bij machte ben om ooit een positieve bijdrage te leveren aan de samenleving, dat ik mijn auteursplicht nog kan vervullen.

Ongelezen, met een open en welwillend oog op een betere toekomst en met de beste dromen van van mijn dode collega’s in het achterhoofd. Ik ben dat aan iedereen verschuldigd omdat men mij hier tenslotte in leven houdt, maar vanuit mijzelf ben ik het vooral aan hen verschuldigd, aan mijn voorgangers want zij zijn het die mij van in mijn jeugd hebben gestuurd naar de goede wijze, de betere Weg die ik sinds kort meen gevonden te hebben.

rev. dv@CGa

de
Neue Kathedrale des erotischen Elends
wil onafhankelijk blijven publiceren, zónder subsidie of commerciële sponsors
en dus ook zónder (al dan niet verdoken) exploitatie van gebruikersdata
en geheel vrij van reclame.

steun de NKdeE en de Vrije Lyriek
en koop een Radio Klebnikov CD op BANDCAMP: