journal intime #68

jt68 – j’attise mes ardeurs – WI ZE WO ZE

De man onder mij houdt een lang telefoongesprek. Ik ken en apprecieer mijn onderbuur, het is een zeer aimabele politicoloog, een praktiserend katholiek die zich actief inzet voor de parochie en ik had er al zeer boeiende conversaties mee.

Maar nu: zijn stem klinkt dof op uit de vloer, en ik besef: het is een animale klacht, ik hoor hier een dier onmachtig zijn wanhoop uiten. Ik erger mij ondanks mijzelf, in tweestrijd, aan een aangehouden kermen zonder hoop om ooit gehoord te worden. Ik erger mij omdat ik het herken.

Het verergert. In een mix van Burroughs, Dick en Kafka krijg ik visioenen van zwarte diepzeekevers, vloeibare intelligente zwarte gaten, slijmerige Nekkermannen die etherische boodschappen rechtstreeks in mijn brein willen flashen om mijn BIOS up te graden naar Vekemans 2.0.

Ik lijd duidelijk aan beginnende kotziekte, een nare en bijzonder kwalijke schizofrene aandoening, een zware vorm van dissociatie en aliënatie onder invloed van self-inflicted stress: het getergde psychisme zoekt een uitweg uit de langdurige sociale en fysieke isolatie. het wordt hoogtijd voor een DSM-6 waarin de brede waaier aan corona-aandoeningen worden gelabeld en van aangepaste medicatie voorzien! Business, maar dan beyond the usual!

–

Het Frans vandaag, j’attise mes ardeurs, citeert Réquichot, in een frase die mij heel fel aan Scève doet denken. maar Réquichot heeft het niet over zijn geliefde maar over zijn werk, zijn Faustiaanse queeste in het ‘Journal sans dates’. “Ik werk aan de komst van mijn duisterheden”, zegt hij, zijn ’ténèbres’, maar werken is niet het juiste woord want hij geniet (‘jouir’), hoopt, stookt zijn vuren op, roept ze, nodigt ze uit, smeekt ze.

Après-post-laat-decadente Romantiek zou je denken, die de pose van de gekwelde Kunstenaar nog net dat laatste streepje Erg bijzet. maar Réquichot heeft de artistieke pose, zo hij die ooit al kende, al lang achter zich gelaten. Hij kan gewoon niet anders.

Het is dezelfde compulsiviteit die je ook in het expressieve gedrag van Antonin Artaud opmerkt, de dwang van de gedrevenheid tot expressie. Réquichot spreekt dan ook van een ‘Episode de la guerre des nerfs‘ (titel van een monumentaal tableau van 1957).

Réquichot zoekt het automatisme van de compulsieve motorische expressie doelbewust op, omdat het een genot is voor hem, genot dat evenwel nooit tot een bevrijdende climax komt. Uiteindelijk verschilt wat Réquichot in een groot deel van zijn werkt doet enkel in benaming, en dus in het (voor Réquichot ook tragische) besef, met de creatieve uitingen in de Art Brut, waar er dan wel gesproken wordt van een patient die een ‘episode’ doormaakt.

–

Hoofdstuk VIII van Chevrier’s boek over Réquichot begint met een citaat van de grote theoreticus en voorman van de Franse non-figuratieve kunst Auguste Herbin, uitvinder van het abstract-spirituele ‘Alphabét Plastique’

“Als kleur een feit is, een daad van het licht, dan zijn alle kleuren min of meer ‘donker’, waarbij wit al het begin van het donker is. We moeten het donker dan beschouwen als het substraat van kleuren, in tegenstelling tot de theorie van Newton die kleuren in het licht plaatste, waarbij het substraat het helderst werd.”¹2023 vert. door ChatGpt 3.5 van: ‘Si la couleur est un fait, un acte de la lumière, toutes les couleurs sont plus ou moins de ‘l’obscur, le blanc étant déjà le commencement de l’obscur. Nous devons alors considérer l’obscur comme le substratum des couleurs, contrairement à la theorie de Newton qui donnait les couleurs dans la lumière, le substratum devenant le plus clair’.

Auguste Herbin, L’ Art non figuratif, non objectif, Paris,1949, rééd.Paris, Hermann, 2012,p.17 – geciteerd in [CHEVRIER 2019, p.149]

Aha! de kosmische decadentie, en ja hoor want in zijn noot voegt Chevrier nog een citaat toe, dat onmiskenbaar spreekt van het Rot!

“Het plantaardige leven dat zich ontwikkelt in het donker begint met wit, gaat verder met geel, oranje, rood, purper en violet, een eenvoudige en directe evolutie van het heldere doorheen het donkere.”²2023 vert. door ChatGpt 3.5/dv van: ‘La vie végétale qui se développe dans l’obscur commence par le blanc, continue par le jaune, l’orange, le rouge, le pourpre et le violet, évolution simple et directe du clair à travers l’obscur’.

Auguste Herbin, L’ Art non figuratif, non objectif, Paris,1949, rééd.Paris, Hermann, 2012,p.22 – geciteerd in [CHEVRIER 2019, p.149]

Het originele boekje van 1949 kost heden meer dan 600 eurokens, de reprint van 2012 is uitverkocht en de bibliotheken zijn nog grotendeels toe. dedju!

soit: ondertussen hebben we weer een spoor beet want Herbin verbindt zijn spectrale kleuranalyse als decadentie uit het licht volgens deze post uitdrukkelijk met de compositiemethodes van Scriabin en Messiaen die ook mijn geliefde Giacinto Scelsi bezighield, intuïtief dan wel, want de natuurwetenschappelijke methode was uiteraard niet besteed aan onze flamboyante balconist aan het Romeinse Forum.

Hier is wat we vonden al over de link met de muziek en de hopeloze queeste naar de ‘universele taal’ (waar we natuurlijk ook de pogingen in die zin van onze allerliefste Velimir Chlebnikov om de vogeltaal te reconstrueren kunnen toevoegen):

“Vanaf de 19e eeuw zien we persoonlijkheden zich interesseren in muzikale alfabetten, die zouden dienen als een zoektocht die leidt naar de oorspronkelijke taal, de oorsprong van alle gesproken talen: de ’taal der vogels’ of ’taal der engelen’, die noodzakelijkerwijs muzikaal was. Onderzoek zou worden uitgevoerd door componisten zoals Scriabin of Messiaen, onderzoek dat hedendaags is aan dat van Herbin.

Utopische talen die universaliteit nastreven worden op deze manier gecreëerd, zoals het Solrésol van Jean François Sudre, een gesproken-gezongen taal, zowel geschreven als gebaren, waarbij een chromatische code wordt toegevoegd om op afstand te communiceren.

De generatie van Auguste Herbin wordt gekenmerkt door de zoektocht naar een universele taal die alle mensen dichter bij elkaar zou brengen. En daarom laat hij ‘zijn schilderijen zingen’.”³vert. dv/ChatGPT van: “Dès le XIX siècle on voit des personnalité s’intéresser a des alphabets musicaux, qui serait comme une recherche qui conduirait à la langue primitive, à l’origine de toutes les langues parlées : « langue des oiseaux » ou « langage des anges » qui était nécessairement musical. Des recherches seront menées par des compositeurs tel que Scriabine ou Messiaen, recherches contemporaines a celles de Herbin.

Des langages utopistes et recherchant une universalité sont ainsi crées, le Solrésol de Jean François Sudre, langue parlé-chanté, écrite mais aussi gestuelle, À la quelle est adjoint un code chromatique, pour communiquer a distance.

La génération d’ Auguste Herbin est marquée par la recherche d’un langage universelle qui permettrait de rapprocher tous les hommes. Et c’est pourquoi il fait « chanter ses tableaux ».

http://art-histoire-litterature.over-blog.com/2015/01/auguste-herbin-l-alphabet-plastique-une-abstraction-spirituelle.html

Schilderijen doen zingen, woorden doen schilderen, dat lukt al bijna met de nieuwe AI tech. Iets ontbreekt nog, las ik in een interview met Prof. Pieter Abeel in de krant De Tijd vandaag (@CFB), voor ik deze tekst redigeerde. Dat ‘iets’ is geen ding, zo vermoed ik, maar iets dat gebeurt, iets dat in onze handen zit, een be-reiken van wat nooit kan ‘zijn’.

rev. dv@CHc

de
Neue Kathedrale des erotischen Elends
wil onafhankelijk blijven publiceren, zónder subsidie of commerciële sponsors
en dus ook zónder (al dan niet verdoken) exploitatie van gebruikersdata
en geheel vrij van reclame.

steun de NKdeE en de Vrije Lyriek
en koop een Radio Klebnikov CD op BANDCAMP: