‘Air’ uit Partita VI, BWV 830 – Kenneth Gilbert
Air
Er hangen posters dat het onze dieren zijn
en onze planten groeien door de tijd. Wij.
Wij schrijven plaatsen in de plaatsen uit
en raken alle mensen in de mensen kwijt.
Wij moeten heksen vangen in de zakenhuizen
Wij moeten zieken snel in ziekenzakken doen.
De zee is kalm vandaag, de zon speelt bij zo’n
koude in de bellenblaas van woorden niet
meer mee. Als ik jou zomaar geef wat ik kan
geven, dan ben ik van dat geven toch al zeker.
over ‘Denkwetten’
Het ‘Wetten van het Denken’ of kortweg het ‘Denkwetten’ is een programma (algoritmisch gestuurde bezigheid) dat bij muziek van J.S. Bach poogt gedachtebewegingen te expliciteren in woord en beeld. Het werk van Bach is een uitstekende slijpsteen voor het produceren van vlijmscherpe gedachten.
In dit proces neemt de auteur (of het schrijfprogramma) de muziekstukken van Bach als input en poogt analoge of parallelle bewegingen te genereren in de verbale en grafische expressie.
Het verbale gedeelte modelleert het trage cognitief-conceptuele denken. De aanpak is vrij klassiek: we staan de hoofdfrasen/thema’s/melodieën in de muziek toe een beginvers in ons op te roepen (cfr. Second Writing) en schrijven de rest van het ‘gedicht’ zoveel mogelijk ‘analoog’ of ‘parallel’ met de muziek uit. De muziek wordt tijdens de compositie van de tekst zo vaak herhaald als wordt nodig geacht, het wordt de auteur of het schrijfprogramma toegestaan eender welke theoretische constructie op te stellen om ‘de muziek te verwoorden’. De tekstuele output kan dus een diversiteit van vormen aannemen en het experiment is principieel onbeperkt in de tijd. Het staat het schrijfprogramma ook toe om een specifiek ‘Denkstelsel’ te ontwikkelen (een Bachinterface, een semantische Bachontologogie, anything goes…). De ervaring leert ons echter dat de huidige Kathedraalnoviet bij de uitbouw daarvan meestal blijft steken in heftig ruischende aanzetten, maar goed, het ontbreken van restricties is belangrijk hier.
Het (ortho)grafische gedeelte modelleert de intuïtieve besluitvorming.
Hier maken we gebruik van de beperking van de schrijfruimte als stimulans voor de emergentie van vormen in de asemische schriftuur (‘kribbelen’).
Dit gedeelte kent twee fazen. In de Uitloop schrijven we in fijn potlood ritmisch mee met de muziek op een draaiend vlakje van ong. 5×5 cm en overschrijven dus telkens in dwarse richting het eerder geschrevenene.
In de Afloop wordt de emergente vorm uit de schriftuur uitgelicht door accentueringen met litho-crayon en waterverf. Het resulterende prentje wordt netjes op een 10×6 cm plakje versneden wetboek geplakt dat op zijn beurt op een A5 tekenpapiertje (224g/m²) wordt gekleefd. Het kan dan als Brol verkocht worden ter ondersteuning van het programma.
Het Denkwetten-programma past in het kader van de NKdeE Creatieve Research & Development. Gaandeweg en gevoed door de ervaring in andere experimenten (Schoonschrift – Meditatief Schrijven – Pierlyriek – Asemische Schriftuur – Second Writing) werken we met creatieve methodes aan de verdere uitbouw van de Gignomenologie.
